Η Transport & Environment (T&E) δημοσίευσε συγκριτική έκθεση συστημάτων φορολογίας αυτοκινήτων που ισχύουν στις χώρες της ΕΕ και της ΕΖΕΣ.
Η συγκριτική έκθεση καλύπτει 31 χώρες, επτά τύπους φορολογίας αυτοκινήτων και δύο τύπους ταξινομήσεων (ιδιωτική και εταιρική). Τα αποτελέσματα περιγράφουν λεπτομερώς τις διαφορετικές φορολογικές μεθόδους και την φορολογική επιβάρυνση της τυπικής ιδιοκτησίας και χρήσης αυτοκινήτου.
Υπολογίζοντας τους διάφορους φόρους που επιβάλλονται στο ίδιο αυτοκίνητο σε κάθε χώρα, μπορεί να συγκριθεί η συνολική φορολογική επιβάρυνση μεταξύ χωρών. Η γκάμα των φορολογικών επιβαρύνσεων είναι σημαντική. Για ένα μικρό βενζινοκίνητο αυτοκίνητο, η φορολογική επιβάρυνση για δέκα χρόνια προσωπικής ιδιοκτησίας κυμαίνεται από 1.500 ευρώ στη Βουλγαρία έως 17.000 ευρώ στη Δανία. Για ένα συμπαγές βενζινοκίνητο SUV, κυμαίνεται από 2.800 ευρώ έως 51.400.
Ειδικά για την μετάβαση σε μηδενικές εκπομπές ρύπων, η έκθεσή υπολογίζει την φορολογική επιβάρυνση διαφόρων τύπων οχημάτων (μικρά αυτοκίνητα και συμπαγή SUV) και των συστημάτων κίνησης (βενζίνης, plug-in υβριδικά, ηλεκτρικά μπαταρίας) και τις διαφορές τους.
Τα αποτελέσματα δείχνουν πως η διαφορά φόρου ενός ιδιωτικού αυτοκινήτου BEV και ενός βενζινοκίνητου ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των χωρών. Οι μεγαλύτερες διαφορές παρατηρούνται στη Μάλτα, τη Δανία και τη Νορβηγία, ενώ οι μικρότερες στη Βουλγαρία, την Κύπρο και το Βέλγιο. Οι φορολογικές συγκρίσεις εξηγούν τα ευρήματα:
- Σχεδόν όλες οι χώρες με μεγάλες επιβαρύνσεις παρέχουν επιχορηγήσεις αγοράς οχημάτων μηδενικών εκπομπών (με τις μεγαλύτερες στη Μάλτα και τη Ρουμανία), οι οποίες δεν υφίστανται σε χώρες με μικρές επιβαρύνσεις.
- Οι μεγαλύτερες φορολογικές επιβαρύνσεις στις περισσότερες χώρες παρατηρούνται σε οχήματα ιδιοκτησίας άνω των δέκα ετών και στα καύσιμα. Το 2022, 20 χώρες μείωσαν τους ειδικούς φόρους καυσίμων, μειώνοντας τη φορολογική επιβάρυνση.
- Δεν εφαρμόζονται ορισμένοι τύποι φορολογίας. Εννέα χώρες δεν επιβάλουν φόρο αγοράς (παρά την επίδρασή του σε νέες αγορές) και τέσσερις χώρες δεν επιβάλουν φόρο ιδιοκτησίας.
- Ορισμένοι φόροι δεν καθορίζονται επακριβώς. Δέκα χώρες – κυρίως χώρες χωρίς πρόσφατες φορολογικές μεταρρυθμίσεις – δεν διαθέτουν φόρο αυτοκινήτου (δηλαδή αγοράς ή ιδιοκτησίας) βάσει εκπομπών CO2.
Σε όλη την Ευρώπη, οι φορολογικές επιβαρύνσεις των BEV συνδέονται γενικώς με την διάδοσή τους. Ωστόσο, δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των φορολογικών επιβαρύνσεων των BEV και του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ή του εισοδήματος και οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις (και διάδοση BEV) παρατηρούνται στη Μάλτα και τη Ρουμανία παρά στις πλουσιότερες, όπως το Βέλγιο και η Ισπανία.
Ο υπολογισμός της φορολογικής επιβάρυνσης είναι επίσης σημαντικός για τα εταιρικά αυτοκίνητα, τα οποία αποτελούν την πλειονότητα (58%) των νέων ταξινομήσεων στην Ευρώπη και εμπλουτίζουν την ανάλυση με στοιχεία εισοδηματικά και εταιρικών φορολογικών οφελών.
Όπως και στα ιδιωτικά αυτοκίνητα, η φορολογική επιβάρυνση μεταξύ εταιρικού αυτοκινήτου BEV και βενζίνης ποικίλλει σημαντικά μεταξύ χωρών. Οι μεγαλύτερες επιβαρύνσεις παρατηρούνται στην Ιρλανδία, την Ελλάδα και τη Μάλτα, ενώ οι μικρότερες στην Κύπρο, την Κροατία και τη Βουλγαρία. Οι υπολογισμοί φόρου εξηγούν τα ευρήματα:
- Οι επιχορηγήσεις αγοράς εταιρικών αυτοκινήτων μηδενικών εκπομπών υφίστανται σε λιγότερες χώρες (15) και είναι συνήθως μικρότερες για ιδιωτικά αυτοκίνητα, αλλά συμβάλλουν σημαντικά.
- Η φορολογία παροχών σε είδος αποτελεί το μεγαλύτερο μερίδιο φορολογικής επιβάρυνσης στις περισσότερες χώρες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία εξαρτάται κυρίως από τις εκπομπές CO2 και επιβάλλεται ακέραια σε άλλες έξι χώρες (Κροατία, Τσεχία, Λιθουανία, Ρουμανία, Σλοβακία, Ελβετία).
- Τα εταιρικά αυτοκίνητα χαίρουν σημαντικών φορολογικών πλεονεκτημάτων, υπό μορφή αποσβέσεων και έκπτωσης ΦΠΑ. Επτά χώρες, με επικεφαλής το Βέλγιο, εφαρμόζουν αποσβέσεις βάσει εκπομπών CO2 και τέσσερις χώρες εφαρμόζουν έκπτωση ΦΠΑ.
Δεδομένης της πρόκλησης που αντιμετωπίζουν οι οδικές μεταφορές σε θέματα εκπομπών, τα διδάγματα των φορολογικών συγκρίσεων είναι σημαντικά και επίκαιρα. Οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας στην Ευρώπη με αύξηση εκπομπών. Η έκθεση παρουσιάζει τις καλές πρακτικές προς μίμηση και τις κακές πρακτικές προς αποφυγή και παρέχει καθοδήγηση.
