Για την προστασία των δεδομένων οχημάτων στην ΕΕ, η ACEA επισημαίνει πως η αυτοκινητοβιομηχανία μοιράζεται τα δεδομένα αυτά, θέτοντας ως προτεραιότητα την επιλογή των καταναλωτών και την ασφάλεια.
Τους τελευταίους μήνες ξεκίνησαν διάφορες πρωτοβουλίες που περιλαμβάνουν κατασκευαστές αυτοκινήτων που συνεργάζονται με κυβερνήσεις και άλλες επιχειρήσεις για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής δεδομένων.
Πράγματι, η αυτοκινητοβιομηχανία της Ευρώπης δεσμεύεται να παρέχει πρόσβαση στα δεδομένα που παράγονται από τα οχήματα που κατασκευάζει. Ωστόσο, η ανεξέλεγκτη πρόσβαση σε δεδομένα εντός του οχήματος αποτελεί σημαντική απειλή για την ασφάλεια, την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, την προστασία των δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικότητας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οποιοδήποτε νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ πρέπει να διατηρεί ασφαλή τα οχήματα και τους επιβάτες τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι ο τομέας μπορεί να παραμείνει ανταγωνιστικός και να συνεχίσει να καινοτομεί.
Οι πολλαπλές διαδρομές των ροών δεδομένων οχημάτων εξαρτώνται από η χρήση τους
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γενικός Διευθυντής της ACEA (Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων), Eric-Mark Huitema, απέστειλε το παρακάτω μήνυμα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
“Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την οικονομία των δεδομένων, που ονομάζεται Shaping Europe’s Digital Future, ξεκίνησε πριν από περίπου ένα χρόνο και συνεχίζει να κυριαρχεί στην ατζέντα των Βρυξελλών. Από τη σκοπιά της βιομηχανίας μας, μπορώ να σας πω ότι αυτή η στρατηγική διαθέτει πολλές δυνατότητες για την κινητικότητα γενικά και ειδικότερα για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων στην Ευρώπη.
Τα συνδεδεμένα και ολοένα και πιο αυτοματοποιημένα οχήματα που κατασκευάζουν τα μέλη της ACEA γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της ευρωπαϊκής οικονομίας δεδομένων. Αυτό σημαίνει επίσης ότι οι πολλές νομοθετικές πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η ΕΕ στον τομέα της ψηφιακής πολιτικής έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο οικοσύστημα Συνεργατικής, Συνδεδεμένης και Αυτοματοποιημένης Κινητικότητας (CCAM) στο οποίο λειτουργούν τα μέλη μας. Σκεφτείτε για παράδειγμα τον Νόμο για τη Διακυβέρνηση των Δεδομένων και τον πολυαναμενόμενο νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες (DSA) που κυκλοφόρησε λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, καθώς και τη νομοθετική πρόταση για μια προσέγγιση της ΕΕ για την τεχνητή νοημοσύνη (AI) που αναμένεται αργότερα φέτος.
Επιπλέον, η Επιτροπή έχει επίσης καταστήσει σαφή την πρόθεσή της να νομοθετήσει την πρόσβαση στα δεδομένα των οχημάτων, με μια πρόταση που αναμένεται το δεύτερο εξάμηνο του 2021. Στην ACEA, παρακολουθήσαμε προσεκτικά τη συνεχιζόμενη συζήτηση και πιστεύουμε ότι κάθε νομοθετική πρωτοβουλία πρέπει να υποστηρίζεται από τις αρχές της «καλύτερης νομοθεσίας» και από ενδελεχή εκτίμηση των επιπτώσεων.
Πράγματι, η αγορά δεδομένων είναι σχετικά νέα για τους κατασκευαστές αυτοκινήτων. Η έρευνα της KPMG σχετικά με τον διαμοιρασμό των δεδομένων αυτοκινήτων δείχνει ότι οι ψηφιακές υπηρεσίες και οι αγορές κινητικότητας διαμοιρασμού ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτες το 2015. Όμως, καθώς μιλάμε, γίνεται μια πολύ ανταγωνιστική αγορά στην οποία οι ευρωπαίοι κατασκευαστές οχημάτων όχι μόνο ανταγωνίζονται ενεργά ο ένας τον άλλο και μη-ευρωπαίους κατασκευαστές, αλλά και αυξανόμενο αριθμό παρόχων υπηρεσιών.
Αυτοί οι πάροχοι υπηρεσιών περιλαμβάνουν μεγάλους διεθνείς παίκτες και τους λεγόμενους «hyperscalers», οι οποίοι είναι μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας που κυριαρχούν στην τεχνολογία cloud computing και επεκτείνουν τις υπηρεσίες δεδομένων τους σε όλα τα είδη αγορών, συμπεριλαμβανομένης της κινητικότητας. Γι’ αυτό πιστεύουμε ότι όταν η Επιτροπή διενεργεί εκτίμηση επιπτώσεων, πρέπει επίσης να εξετάσει αυτόν τον σκληρό ανταγωνισμό, ιδίως με σκοπό τη διατήρηση και την προώθηση της καινοτόμου ισχύος και της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι οι κατασκευαστές οχημάτων μοιράζονται ήδη δεδομένα. Ο λόγος γι’ αυτό είναι πολύ απλός: ο πελάτης έρχεται πρώτος. Και ο διαμοιρασμός δεδομένων αυξάνει την άνεση και την ευκολία για τους πελάτες, βελτιώνει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες και συμβάλλει στην επίτευξη κοινωνικών στόχων όπως η βελτίωση της οδικής ασφάλειας, η μείωση της κατανάλωσης καυσίμου και η διευκόλυνση της διαχείρισης της κυκλοφορίας.
Αυτό δημιουργεί επίσης αυξανόμενη ζήτηση από τρίτους παρόχους υπηρεσιών για πρόσβαση και χρήση δεδομένων οχημάτων. Φυσικά, οι κατασκευαστές οχημάτων ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τρίτους που αναπτύσσουν υπηρεσίες για τους πελάτες τους, καθώς αυτό βοηθά στη βελτίωση της εμπειρίας εντός του οχήματος.
Η κατευθυντήρια αρχή στο σημείο αυτό είναι ότι τα μέλη της ACEA έχουν δεσμευτεί να διαθέσουν δεδομένα που δημιουργούνται από οχήματα για υπηρεσίες τρίτων με τρόπο που διασφαλίζει την προστασία των προσωπικών δεδομένων του χρήστη, δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια, την ασφάλεια του κυβερνοχώρου και των επιβατών και δεν υπονομεύει την υπευθυνότητα ή τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας του κατασκευαστή του οχήματος.
Πραγματικά παραδείγματα σε όλη την αλυσίδα αξίας αυτοκινήτων δείχνουν ότι αυτό είναι απολύτως δυνατό. Σκεφτείτε για παράδειγμα διαμοιρασμό δεδομένων για σκοπούς επισκευής και συντήρησης, εξατομικευμένη ασφαλιστική κάλυψη και σχεδιασμό κινητικότητας. Επιπλέον, αυτό δεν περιορίζεται στις υπηρεσίες από επιχείρηση σε επιχείρηση. Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων επιθυμούν επίσης να μοιράζονται δεδομένα με κυβερνήσεις για να εξυπηρετούν το ευρύτερο καλό. Όσον αφορά την οδική ασφάλεια, για παράδειγμα, οι κατασκευαστές μοιράζονται ήδη δεδομένα για την προστασία ευάλωτων χρηστών του οδικού δικτύου, όπως οι πεζοί και οι ποδηλάτες.
Ένα εξαιρετικό παράδειγμα από αυτή την άποψη είναι η πρωτοβουλία για την ασφάλεια στην κυκλοφορία (SRTI), η οποία συγκεντρώνει κατασκευαστές αυτοκινήτων, αρχές οδικής κυκλοφορίας, κράτη μέλη της ΕΕ και παρόχους υπηρεσιών – όλοι έχουν συμφωνήσει να ανταλλάσσουν δεδομένα για την ασφάλεια προκειμένου οι δρόμοι της Ευρώπης να είναι ασφαλέστεροι.
Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων επιθυμούν επίσης να διερευνήσουν νέες εφαρμογές δεδομένων εντός του οχήματος, επειδή γνωρίζουν ότι η συμμετοχή στην ευρωπαϊκή οικονομία δεδομένων είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι ο κλάδος παραμένει ανταγωνιστικός και καινοτόμος. Γι’ αυτό ακριβώς πιστεύουμε ότι, εάν η Επιτροπή αποφασίσει να ρυθμίσει την πρόσβαση σε δεδομένα εντός του οχήματος, αυτό θα πρέπει να περιορίζεται στον καθορισμό των βασικών αρχών σύμφωνα με τις οποίες τα δεδομένα πρέπει να διατίθενται. Η Επιτροπή δεν πρέπει να προβλέπει τη χρήση συγκεκριμένης τεχνολογίας.
Πρώτα απ’ όλα, για να εξασφαλιστεί θεμιτός ανταγωνισμός στην αγορά, βασική αρχή είναι ότι πρέπει να υπάρχουν ίσοι όροι μεταξύ κατασκευαστών οχημάτων και τρίτων παρόχων υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στην ίδια αγορά. Προς διευκόλυνση αυτού οι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν ήδη δεσμευτεί να παρέχουν πρόσβαση σε δεδομένα και πόρους εντός του οχήματος χωρίς διακρίσεις.
Αυτό σημαίνει ότι παρέχεται σε τρίτους πρόσβαση στα ίδια δεδομένα που παράγονται από όχημα που χρησιμοποιούν οι κατασκευαστές για να προσφέρουν τις δικές τους συνδεδεμένες υπηρεσίες. Επιπλέον, τρίτα μέρη έχουν πρόσβαση στις ίδιες λειτουργίες, ταυτόχρονα και στον ίδιο βαθμό με τον κατασκευαστή, ή στους εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους και καταστήματα επισκευής του κατασκευαστή, για την παροχή συνδεδεμένων υπηρεσιών.
Η δεύτερη σημαντική αρχή που πρέπει να καθοδηγήσει το μελλοντικό πλαίσιο για την πρόσβαση σε δεδομένα εντός του οχήματος είναι η επιλογή των πελατών. Οι κατασκευαστές οχημάτων έχουν ήδη μια ειδική ευθύνη απέναντι στους πελάτες τους, ειδικά όταν πρόκειται για την προστασία της ασφάλειάς τους. Ομοίως, οι κατασκευαστές πρέπει επίσης να παρέχουν διαφάνεια και να τηρούν την επιλογή των πελατών σχετικά με το ποια δεδομένα κοινοποιούνται, σε ποιον και για ποιο σκοπό. Αυτό είναι απαραίτητο για να παραμείνει η εμπιστοσύνη των πελατών.
Ο διαμοιρασμός δεδομένων του οχήματος πρέπει επομένως να βασίζεται σε σαφείς όρους και προϋποθέσεις που να διασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές γνωρίζουν ποια δεδομένα μοιράζονται και με ποιον, σε πλήρη συμμόρφωση με τους κανόνες προστασίας της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι πελάτες πρέπει να δώσουν άδεια για να επιτρέψουν την πρόσβαση τρίτων σε δεδομένα και ότι πρέπει να έχουν τον έλεγχο διαμοιρασμού των δεδομένων ανά πάσα στιγμή.
Είναι επίσης σαφές ότι, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, ο κατασκευαστής είναι κυρίως υπεύθυνος για την ασφάλεια του οχήματος. Ως ACEA πιστεύουμε ότι δεν είναι δυνατόν να διασφαλιστεί αυτό εάν η πρόσβαση στα δεδομένα του οχήματος δεν συνδυαστεί με έναν κατάλληλο μηχανισμό για τον έλεγχο όσων θέλουν πρόσβαση σε δεδομένα εντός του οχήματος. Ομοίως, οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν πρέπει ποτέ να περιορίζονται στα μέτρα ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, ούτε να υποχρεούνται να δημιουργούν «παραθυράκια» για ακούσια χρήση για την οποία δεν έχει σχεδιαστεί το όχημα.
Στην πραγματικότητα, όλες οι απαραίτητες, δοκιμασμένες διασφαλίσεις για την ασφάλεια ενός οχήματος παρέχονται ήδη από το λεγόμενο μοντέλο «Extended Vehicle» για διαμοιρασμό δεδομένων εκτός του οχήματος, το οποίο ορίζεται από τα πρότυπα ISO και αντιπροσωπεύει η τελευταία λέξη της τεχνολογίας σε αυτόν τον τομέα. Μέσω ουδέτερων διακομιστών, το Extended Vehicle διασφαλίζει επίσης ότι όλοι οι σχετικοί ενδιαφερόμενοι έχουν πρόσβαση στην ίδια πληροφόρηση ταυτόχρονα, επιτρέποντάς τους να ανταγωνίζονται ισότιμα.
Αντιθέτως, γνωρίζουμε ότι άλλοι ενδιαφερόμενοι απαιτούν ενσωματωμένη πρόσβαση σε όλα τα δεδομένα, καθώς και τη δυνατότητα εγκατάστασης εφαρμογών και εκτέλεσης του δικού τους λογισμικού στο όχημα. Αυτή η ανεξέλεγκτη άμεση πρόσβαση θα έχει σημαντικές συνέπειες για την ασφάλεια. Θα επιτρέψει σε τρίτους να παραβιάσουν κρίσιμα συστήματα (ασφάλειας), καθώς και περιβαλλοντικά συστήματα που ελέγχουν τις εκπομπές, για παράδειγμα.
Εξ ονόματος της ACEA και των εταιρειών-μελών μας, είμαι πεπεισμένος ότι οποιοδήποτε μελλοντικό πλαίσιο της ΕΕ για πρόσβαση σε δεδομένα εντός του οχήματος δεν θα πρέπει να περιορίζει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα. Αντιθέτως, θα πρέπει να καθορίζει βασικές αρχές σε κύριους τομείς για τη διασφάλιση της δίκαιης και χωρίς διακρίσεις πρόσβασης, της τεχνολογικής ουδετερότητας, της επιλογής των πελατών και – πάνω απ’ όλα – της ασφάλειας και της προστασίας των ανθρώπων.
Η Επιτροπή πρέπει να ακολουθήσει αυτές τις αρχές, διασφαλίζοντας ότι όλοι οι πάροχοι υπηρεσιών για συνδεδεμένα οχήματα είναι εξοπλισμένοι με τα ίδια εργαλεία και έχουν πρόσβαση στην ίδια πληροφόρηση. Αυτό θα τους επιτρέψει να ανταγωνιστούν δίκαια και να συνεχίσουν να καινοτομούν με τρόπο που θα αυξήσει την επιλογή των καταναλωτών, θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή οικονομία δεδομένων και θα ωφελήσει την ευρωπαϊκή κοινωνία γενικότερα”.
