Έρευνα για την κόπωση των οδηγών κατέδειξε πως η ποιότητα του ύπνου έχει χειροτερεύσει με αποτέλεσμα περισσότερα θανατηφόρα ατυχήματα, ιδιαίτερα κατά τις νυχτερινές ώρες.
Κοιμούνται αρκετά οι οδηγοί του στόλου σας; Η Nuffield Health πραγματοποίησε πρόσφατα έρευνα σε 8.000 ενήλικες του ΗΒ και διαπίστωσε ότι σχεδόν τα τρία τέταρτα (74%) ανέφεραν χειροτέρευση της ποιότητας του ύπνου τους τελευταίους 12 μήνες. 1 στους 10 κοιμάται μόνον 2-4 ώρες την νύχτα και 1 στους 4 έχει αϋπνία. Αυτό μπορεί να επιφέρει κόπωση κατά την οδήγηση.
Η κούραση στην οδήγηση μπορεί να σκοτώσει. Εκτιμάται πως ο ύπνος στο τιμόνι προκάλεσε τον θάνατο έως και 300 ανθρώπων μέσα σε έναν χρόνο μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, σύμφωνα με έρευνα του Hendy Car Store. Οι οδηγοί είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στην κούραση σε μακρινά ταξίδια τις σκοτεινές νύχτες του χειμώνα.
Οδηγοί που κινδυνεύουν λόγω άσχημου ύπνου
Σύμφωνα με την έρευνα της Nuffield Health, όσοι είναι ηλικίας 35-44 ετών κοιμούνται λιγότερο και σχεδόν το 50% κοιμάται μόνον 5-6 ώρες την νύχτα. Μόνον το 33% κοιμάται τις απαραίτητες 7-8 ώρες. Αυτό δεν είναι καλό για την ασφάλεια.
Η Λέσχη Αυτοκινήτου AA (Automobile Association) διεξήγαγε έρευνα σε περισσότερους από 20.000 οδηγούς για να δεί πώς εκδηλώνεται η κούραση στους δρόμους του Ηνωμένου Βασιλείου. Το 13% παραδέχτηκε ότι κάποια στιγμή αποκοιμήθηκε στο τιμόνι. Σχεδόν το 40% ανέφερε πως ένιωθε τόσο κουρασμένο κατά την οδήγηση που δεν θα μπορούσε να μείνει ξύπνιο σε όλο το ταξίδι. Ωστόσο, το 57% δήλωσε πως σταμάτησε μόλις συνειδητοποίησε ότι ήταν πολύ κουρασμένο για να συνεχίσει. Η ΑΑ διαπίστωσε επίσης ότι οι νέοι οδηγοί (18-24) είναι πιο πιθανό να υποκύψουν στην κούραση, όχι λόγω έλλειψης εμπειρίας, αλλά λόγω τρόπου ζωής (ολονύκτιες συναναστροφές). Ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι πως το 18% των νεαρών οδηγών δήλωσε ότι θα συνέχιζε να οδηγεί ακόμα και κουρασμένο.
Αργά αντανακλαστικά και αδυναμία συγκέντρωσης
Το Εθνικό Ίδρυμα Ύπνου του ΗΒ επισημαίνει πως η έλλειψη ύπνου μπορεί να έχει τον ίδιο αντίκτυπο στον εγκέφαλο με το αλκοόλ.
Αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από κόπωση οδήγησης είναι όσοι εργάζονται με εναλλασσόμενες νυχτερινές βάρδιες και οι επαγγελματίες οδηγοί.
Υπάρχουν πολλές αιτίες κόπωσης οδήγησης και όχι μόνον οι ολονύκτιες συναναστροφές. Προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα οι διαταραχές ύπνου (όπως η άπνοια), ο διαβήτης και η κοιλιοκάκη, για παράδειγμα, καθώς και η κατάθλιψη και το άγχος, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τον ύπνο, είναι εξίσου επιβαρυντικά. Επιλογές τρόπου ζωής, όπως η κακή διατροφή, η έλλειψη ύπνου, η χρήση ναρκωτικών και οινοπνεύματος και η άσκηση αργά το βράδυ μπορεί να επιφέρουν κόπωση. Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν πως η αύξηση του άγχους και της κατάθλιψης λόγω πανδημίας COVID επηρέασαν αρνητικά την ποιότητα του ύπνου του γενικού πληθυσμού.
Αν και δεν έχουμε μελετήσει την ειδική έρευνα της ΕΕ, δεν πιστεύουμε πως το πρόβλημα είναι διαφορετικό στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι μπορείτε (και πρέπει) να κάνετε για να παραμείνουν οι οδηγοί σε εγρήγορση;
Τι πρέπει να κάνουν οι υπεύθυνοι στόλου στο θέμα της κόπωσης οδήγησης για να μειώσουν τον κίνδυνο;
Σύμφωνα με την οδηγία της ΕΕ για τον χρόνο οδήγησης, οι οδηγοί δεν πρέπει να δραστηριοποιούνται πάνω από 9 ώρες ημερησίως, με δυνατότητα επέκτασης σε 10 ώρες δύο φορές την εβδομάδα, αλλά μόνον για οδηγούς βαρέων φορτηγών οχημάτων, λεωφορείων και πούλμαν.
Εάν απασχολείτε οδηγούς και άλλους μετακινούμενους εργαζόμενους, πρέπει:
- να διατηρείτε αρχεία ωρών οδήγησης τουλάχιστον για έναν χρόνο
- να βεβαιωθείτε ότι είναι κατάλληλα εκπαιδευμένοι και κατανοούν τους κανόνες
- να οργανώσετε τον χρόνο τους έτσι ώστε να μπορούν να εφαρμόζουν τους κανόνες
- να ελέγχετε τις ώρες και τα δεδομένα των οδηγών σας
- να καταγράφετε τον χρόνο εργασίας τους
- να τους συμβουλεύετε να κάνουν τακτικά διαλείμματα (30 λεπτά κάθε 5,5 ώρες οδήγησης και 45 λεπτά κάθε 8,5 ώρες οδήγησης)
- να τους συμβουλεύετε να ενυδατώνονται
Όλοι επιθυμούμε την ασφάλεια των οδηγών και υπάρχουν ενέργειες που μπορούν να αναλάβουν οι υπεύθυνοι στόλου για να βοηθήσουν. Η καταγραφή οδηγών, η χρήση καμερών οχήματος και ηχητικών ειδοποιήσεων είναι σίγουρα οι καλύτερες μέθοδοι εντοπισμού των προειδοποιητικών ενδείξεων κόπωσης και προτροπής για στάση ανάπαυσης. Μπορούμε, φυσικά, να παρέχουμε συμβουλές για σωστές επιλογές τρόπου ζωής, αλλά δεν μπορούμε να τις επιβάλουμε.
