Τον απολογισμό της ελληνικής αγοράς επαγγελματικού αυτοκινήτου (LCV) την τελευταία δεκαετία, που χαρακτηρίστηκε από την οικονομική κρίση, κάνει ο Μιχάλης Μάρκου*, αναλύοντας και την θέση των μαρκών κατά την περίοδο αυτή και φωτίζοντας τις προοπτικές για το μέλλον:
Η δεκαετία που τέλειωσε το 2019 (2010-2019) είναι συνυφασμένη με την μεγαλύτερη οικονομική κρίση της Ελλάδας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σε αυτή την κρίση, οι πωλήσεις καινούργιων επιβατηγών αυτοκινήτων και δίτροχων βρέθηκαν στο ναδίρ. Ανεπηρέαστος δεν έμεινε και ο κλάδος των επαγγελματικών αυτοκινήτων – LCV (δηλαδή van, pick-up, αγροτικά μέχρι 3,5 τόνους) μιας και ακολούθησε την πτωτική πορεία των αυτοκινήτων και δίτροχων και υπέστη σημαντικές απώλειες.
Χαρακτηριστικά, το 2010 πουλήθηκαν 10.631 μονάδες, όταν ο μέσος όρος τις χρονιές 2000-2009 ήταν 20.809 μονάδες. Το 2012 και το 2013 ήταν οι χρονιές αρνητικό ορόσημο στην ελληνική αγορά επαγγελματικού αυτοκινήτου, καθώς έφθασαν στο ναδίρ με 3.707 μονάδες (το 2012) και 3.431 μονάδες (το 2013).
Κάνοντας μια μικρή ιστορική αναδρομή, την προηγούμενη δεκαετία (2000-2009) η αγορά βίωσε μια απίστευτη ανάπτυξη (όπως και οι υπόλοιποι τύποι οχημάτων) φτάνοντας το ιστορικό ρεκόρ των 208.095 πωλήσεων συνολικά, με μέσο όρο ανά έτος τα 20.809 περίπου LCV (η καλύτερη χρονιά ήταν το 2007 με 24.007 ταξινομήσεις). Δυστυχώς, το 2010 ήρθαν οι πρώτες ενδείξεις για την ύφεση που θα επακολουθούσε στον κλάδο του επαγγελματικού αυτοκινήτου, λόγω της οικονομικής κρίσης που θα βίωνε η χώρα μας.
Κατά την τελευταία δεκαετία (2010-2019) είχαμε εννέα συνεχόμενες χρονιές κάτω από το ψυχολογικό φράγμα των 10.000 πωλήσεων (όταν την προηγούμενη δεκαετία είχαμε έξι χρονιές πάνω από τις 20.000 πωλήσεις). Σε διάστημα τριών ετών η αγορά είχε μια εντυπωσιακή πτώση -67,70% (που φτάνει στο -85,7% αν συμπεριλάβουμε και τα στοιχεία του 2007) ενώ από το 2014 και μετά η αγορά ανέκαμψε επιδεικνύοντας άνοδο της τάξης του +132,35%. Πάντως, οι συνολικές πωλήσεις αυτή τη δεκαετία δεν ξεπέρασαν το φράγμα των 100.000, παραμένοντας στις 61.793 μονάδες.
Οι επιδόσεις των μαρκών
Πρωταθλήτρια πωλήσεων την τελευταία δεκαετία αναδεικνύεται η Toyota (όπως συνέβη και στην αγορά των επιβατικών αυτοκινήτων την ίδια περίοδο), πραγματοποιώντας 10.446 πωλήσεις (η μοναδική εταιρεία που πέτυχε πενταψήφιο αριθμό) και το μερίδιο που της αναλογεί ανέρχεται στο 16,90%. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία περιλαμβάνουν 5 πρωτιές (1η), 4 δεύτερες θέσεις (2η) και μια 3η θέση το 2019 (1η 2010-2011 και 2013-2015, 2η το 2012 και 2016- 2018 και 3η το 2019). Βέβαια οι πωλήσεις της στο τέλος της δεκαετίας έχουν πτώση -55,34% σε σχέση με το 2010 (2019 vs 2010).
Στην 2η θέση είναι η Ford με 8.223 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 13,31%, καταγράφοντας αύξηση των πωλήσεων της κατά +25,94% (2019 vs 2010). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 5η θέση το 2010, 2012-2013, 3 δεύτερες θέσεις (2η) το 2014-2015 και 2019 και έχει να επιδείξει 3 συνεχόμενες πρωτιές (1η) το 2016-2018.
Η Fiat (πρωταθλήτρια πωλήσεων για το 2019), βρίσκεται στην 3η θέση των συνολικών πωλήσεων LCV της δεκαετίας, έχοντας πουλήσει 7.181 οχήματα (με μερίδιο αγοράς 11,62%). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι 3 τέταρτες θέσεις (4η) το 2011, 2015 και 2017, 5 τρίτες θέσεις (3η) το 2010, 2012, 2014, 2016, 2018 και την 1η θέση το 2019 (ταξινομώντας 1.403 LCV). Και η Fiat είδε τις πωλήσεις της να αυξάνονται κατά +30,63% το 2019 σε σχέση με την αρχή της δεκαετίας (2010).
H Nissan βρίσκεται στην 4η θέση με 5.875 πωλήσεις και 9,51% μερίδιο αγοράς, καταγράφοντας σημαντικές απώλειες στις πωλήσεις της κατά -50,26% (2019 vs 2010). Η εταιρεία είχε μια εξαιρετική πορεία την τριετία 2010-2012, καταλαμβάνοντας 2 συνεχόμενες δεύτερες θέσεις (2η) το 2010-2011, και μια 1η θέση το 2012. Έκτοτε η εταιρεία κατέλαβε 3 συνεχόμενες χρονιές την 6η θέση (2013-2015), το 2016 κατέλαβε την 4η θέση, και τα τελευταία 3 χρόνια (2017-2019) απέσπασε την 5η θέση.
Στην 5η θέση βρίσκεται η Peugeot με 4.580 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 7,41%. Είναι η μοναδική εταιρεία του τοπ 10 που είδε τις πωλήσεις της να σημειώνουν την μεγαλύτερη άνοδο της τάξεως του +360,22% από το 2010 στο 2019. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 13η θέση το 2010 (η χειρότερή της στη δεκαετία), μια 8η θέση το 2011, μια 10η θέση το 2012, μια 9η θέση το 2013, μια 7η θέση το 2014, δύο συνεχόμενες πέμπτες θέσεις (5η) τα έτη 2015-2016, μια 3η θέση (η καλύτερή της στη δεκαετία) το 2017 και 2 τέταρτες θέσεις (4η) το 2018-2019.
Στην 6η θέση βρίσκεται η Volkswagen με 3.849 πωλήσεις και 6,23% μερίδιο αγοράς. Οι πωλήσεις της μειώθηκαν κατά -24,47% (2019 vs 2010), ενώ οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 7η θέση το 2010, μια 5η θέση το 2011, μια 4η το 2012, μια 3η το 2013 (η καλύτερή της στη δεκαετία), μια 5η το 2014, μια 7η θέση 2015, 3 συνεχόμενες έκτες θέσεις (6η) το 2016-2018 και την 8η θέση το 2019.
Η Citroën καταλαμβάνει την 7η θέση με 3.130 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 5,07%, ενώ κατέγραψε μια ελαφρά αύξηση των πωλήσεων της κατά +6,43% (2019 vs 2010). Η εταιρεία επιδείκνυε μια σταθερότητα στην 7η θέση τα τελευταία 4 χρόνια (2016-2019), έχοντας καταλάβει μια 3η θέση το 2015 (η καλύτερή της στη δεκαετία). Το 2014 κατέλαβε την 4η θέση, το 2013 την 10η θέση, το 2012 την 8η θέση, το 2011 την 10η θέση και το 2010 κατέλαβε την 9η θέση.
Στην 8η θέση βρίσκεται η Isuzu με 2.780 πωλήσεις και 4,50% μερίδιο αγοράς. Η κρίση επηρέασε τις πωλήσεις της σημαντικά, έχοντας μείωση -77,34% (τη μεγαλύτερη από τις εταιρείες που βρίσκονται στο τοπ-10) στις ταξινομήσεις της (2019 vs 2010). Οι θέσεις που κατέλαβε η εταιρεία είναι μια 4η θέση το 2010 (η καλύτερή της στη δεκαετία), μια 6η θέση το 2011, μια 7η θέση το 2012-2013, μια 10η το 2014-2015, μια 9η το 2016, μια 8η το 2017, μια 12η το 2018 (η χειρότερή της στη δεκαετία) και την 10η θέση το 2019.
Στην 9η θέση βρίσκεται η Mercedes με 2.393 πωλήσεις και 3,87 % μερίδιο αγοράς. Η εταιρεία πέτυχε αύξηση των πωλήσεων της κατά 31,60%, συγκρίνοντας τις πωλήσεις της το 2019 με αυτές του 2010. Οι θέσεις που έχει καταλάβει η Mercedes είναι μια 10η θέση το 2010, μια 12η το 2011, μια 14η θέση το 2012 (η χειρότερή της στη δεκαετία), μια 8η το 2013, μια 9η το 2014, μια 8η το 2015, μια 11η το 2016, μια 9η θέση το 2017, μια 8η θέση το 2018, και μια 6η θέση το 2019 (η καλύτερή της στη δεκαετία).
Τη δεκάδα (10η) με τις περισσότερες πωλήσεις στη δεκαετία κλείνει η Opel με 2.266 μονάδες και 3,67% μερίδιο αγοράς. Η εταιρεία βίωσε μια σημαντική απώλεια στις πωλήσεις της, καταγράφοντας μείωση κατά -61,21% (2019 vs 2010). Οι θέσεις που έχει καταλάβει η εταιρεία είναι μια 8η θέση το 2010, μια 7η θέση το 2011, μια 6η το 2012, μια 4η το 2013 (η καλύτερή της στη δεκαετία), μια 8η το 2014, μια 11η το 2015, μια 10η το 2016, μια 11η θέση το 2017-2018 και μια 13η το 2019 (η χειρότερή της στη δεκαετία).
Συνοπτικά, μόνο έξι εταιρείες έχουν συνεχόμενη παρουσία στο τοπ 10 των ταξινομήσεων στην ελληνική αγορά την τελευταία δεκαετία: η Toyota, η Ford, η Fiat, η Nissan, η Volkswagen και η Citroen. Επίσης αξιοπρόσεκτο είναι ότι οι πωλήσεις των τεσσάρων τελευταίων εταιρειών στο τοπ-10 (Citroën, Isuzu, Mercedes και Opel) της δεκαετίας, δεν φτάνουν τις συνολικές πωλήσεις της Toyota κατά την ίδια περίοδο.
Πως προβλέπεται το μέλλον του επαγγελματικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα της επόμενης 10ετίας;
Στην ελληνική αγορά του επαγγελματικού αυτοκινήτου, το 2020 (στην αρχή της νέας δεκαετίας) δεν θα είναι ευοίωνο, μιας και οι πωλήσεις καινούργιων LCV το πρώτο οκτάμηνο του έτους (Ιανουάριος – Αύγουστος) έχουν καταγράψει πτώση -21,1% και αναμένεται η χρονιά να κλείσει με τετραψήφιο νούμερο πάλι (περίπου στις 5.500 μονάδες). Προ κορωνοϊόύ, οι προσδοκίες όλων των επιχειρήσεων της αγοράς ήταν διαφορετικές, αναμένοντας σταθεροποίηση πωλήσεων στα επόμενα 2-3 χρόνια κοντά στις 10.000 μονάδες νέων επαγγελματικών αυτοκινήτων περίπου το χρόνο, μιας και οι δυνατότητες της αγοράς -βάσει των δεδομένων που είχαν δημιουργηθεί (προ κορωνοϊόύ) στην οικονομία- έρεαν προς τα εκεί.
Το μεγαλύτερο στοίχημα, για τον κλάδο του αυτοκινήτου γενικότερα, την επόμενη δεκαετία είναι η επιτυχής μετάβαση της αγοράς στη νέα εποχή της ηλεκτροκίνησης. Η κυβέρνηση, με τον πρόσφατο νόμο για την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα, έθεσε σαν στόχο, το 2030, ένα στα τρία αυτοκίνητα που θα τίθενται σε κυκλοφορία, να είναι ηλεκτρικά. Μάλιστα με το νέο πρόγραμμα “Κινούμαι Ηλεκτρικά”, επιδοτούνται (ως ένα ποσό) ιδιώτες και επιχειρήσεις για την αγορά ή την μίσθωση ηλεκτρικών αυτοκινήτων (και επαγγελματικών οχημάτων).
Έως τις αρχές του Σεπτεμβρίου 2020 είχαν υποβληθεί 3.698 αιτήσεις, με συνολική απορρόφηση 3,3 εκατ. ευρώ (ποσοστό 7,2% των διαθέσιμων πόρων για το 2020) ενώ ο τζίρος της αγοράς στο διάστημα αυτό έχει διαμορφωθεί σε 23,2 εκατ. ευρώ. Από τις αιτήσεις αυτές, οι 2.896 αφορούν ηλεκτρικά ποδήλατα, 513 δίκυκλα/τρίκυκλα, οι 266 ΙΧ επιβατικά, οι 20 επαγγελματικά βαν και 2 ταξί.
Ολοκληρώνοντας, οι ευκαιρίες που θα πρέπει να εκμεταλλευτεί την επόμενη δεκαετία, η ελληνική αγορά του επαγγελματικού αυτοκινήτου είναι η ηλεκτροκίνηση, το Leasing και η απόσυρση των πολύ παλαιών και ρυπογόνων επαγγελματικών αυτοκινήτων. Αν αυτές οι ευκαιρίες συνδυαστούν με τις προσφορές των εισαγωγικών εταιρειών, τα νέα μοντέλα LCV αυτοκινήτων που έρχονται και τα νέα χρηματοδοτικά προγράμματα που προσφέρουν (προσαρμοσμένα στα τωρινά δεδομένα και τις ανάγκες του εκάστοτε επαγγελματία), προδιαθέτουν για ένα καλύτερο μέλλον, στον δοκιμαζόμενο κλάδο του επαγγελματικού αυτοκινήτου στην Ελλάδα.
Ο Μιχάλης Μάρκου, MBA είναι Σύμβουλος/Επιστημονικός Συνεργάτης του ομίλου FCA (FCA Capital-FCA Bank) έχοντας 20 χρόνια στον χώρο του αυτοκινήτου/χρηματοδοτικών υπηρεσιών σε διάφορες διευθυντικές θέσεις, είτε στον Όμιλο της Fiat (Fiat Credit/FGA Capital Hellas/FCA Capital Hellas) είτε στον Όμιλο της Credit Agricole (Emporiki Rent). Παράλληλα, έχει συνεργαστεί, ως καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων & Marketing, στους μεγαλύτερους εκπαιδευτικούς ομίλους της Ελλάδας (NYC, ΑΛΦΑ, ΑΚΜΗ, ΔΕΛΤΑ, ΔΟΜΗ, DIDACTA, κτλ).
Είναι πιστοποιημένος εκπαιδευτής ενηλίκων (ΕΟΠΠΕΠ & ΟΑΕΔ), Σύμβουλος Επαγγελματικής Συμβουλευτικής του Ινστιτούτου Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) ενώ παλιότερα είχε διατελέσει και αν. μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ).
Είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών ΜΒΑ από την Ανώτατη Σχολή Εμπορίου της Γαλλίας (ESCEM Business & Management School) και από το Ανοικτό Ελληνικό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ), ενώ έχει επίσης πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από τη Βρετανία (UK).
Άρθρα του με θέματα σχετικά με τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, τις Πωλήσεις, το Marketing και τη Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού, έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα έγκυρα περιοδικά, εφημερίδες & sites.
