Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας διοργανώνεται ετησίως από το 2002 με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Έχει καθιερωθεί ως ο σημαντικότερος θεσμός σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την προαγωγή βιώσιμων προτύπων κινητικότητας και κατ’ επέκταση για τη διαμόρφωση και ανάπτυξη περιβαλλοντικού ήθους.
Σκοπός των δράσεων που πραγματοποιούνται 16 – 22 Σεπτεμβρίου είναι η ενθάρρυνση των ευρωπαϊκών τοπικών αρχών στην εισαγωγή και προώθηση βιώσιμων τρόπων μεταφοράς και η ευαισθητοποίηση των πολιτών στη χρήση εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης στην πόλη.
Κορύφωση των εκδηλώσεων αποτελεί η 22α Σεπτεμβρίου, η Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο, κατά τη διάρκεια της οποίας καθορίζονται ειδικές αστικές ζώνες όπου επιτρέπεται η κυκλοφορία μόνο για πεζούς, ποδηλάτες και δημόσιες συγκοινωνίες.
Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας εστιάζει σε διαφορετικά θέματα που συνδέονται με τη βιώσιμη αστική κινητικότητα. Το 2019, με θέμα “Περπάτησε μαζί μας” δίνει το προβάδισμα στο ασφαλές περπάτημα και την ποδηλασία και τα οφέλη που μπορεί να έχουν για την υγεία, το περιβάλλον και την ισορροπία μας! Οι ενεργοί τρόποι μετακίνησης, όπως το περπάτημα και το ποδήλατο είναι απαλλαγμένοι από εκπομπές και συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας και της καρδιάς μας.
Στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας 2019 συμμετέχουν 2086 πόλεις.
Το Γραφείο Τύπου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση:
Ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, απέστειλε επιστολή προς όλους τους Δήμους της χώρας, προσκαλώντας τους να διοργανώσουν δράσεις και να λάβουν μόνιμα ή προσωρινά μέτρα, σε συνεργασία με φορείς και συλλογικότητες της πόλης τους, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Κινητικότητας (ΕΕΚ), κατά το διάστημα 16-22 Σεπτεμβρίου 2019.
Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδας Κινητικότητας είναι ένας θεσμός που προβλέπει την οργάνωση δράσεων για το περπάτημα, το ποδήλατο, τη δημόσια συγκοινωνία, τα κοινής χρήσης οχήματα και τη συλλογική μετακίνηση, με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών ως προς εναλλακτικούς τρόπους και μέσα. Κάθε χρόνο συμμετέχουν εκατοντάδες πόλεις από την Ευρώπη αλλά και από άλλες ηπείρους.
Οι πόλεις που δίνουν έμφαση στο περπάτημα, το ποδήλατο και τη δημόσια συγκοινωνία, απελευθερώνουν τους δημόσιους χώρους τους, γίνονται πιο ανθρώπινες, βιώσιμες, υγιείς και παραγωγικές, περιορίζουν κορεσμό και ατυχήματα και αντιμετωπίζουν πιο υπεύθυνα την απειλή της κλιματικής αλλαγής. Προσφέρουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής, προσελκύουν κατοίκους και επισκέπτες και ενισχύουν την τοπική οικονομία.
Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδας Κινητικότητας έχει καθιερωθεί από το 2002 ως ο σημαντικότερος θεσμός για την προαγωγή βιώσιμων προτύπων κινητικότητας και για την ανάπτυξη περιβαλλοντικού ήθους. Το κεντρικό θέμα της φετινής Εβδομάδας είναι «Ασφαλές Περπάτημα-ασφαλής Ποδηλασία», με στόχο να αναδειχθούν τα οφέλη που εξασφαλίζουν οι δυο αυτοί τρόποι μετακίνησης στην ασφάλεια, την υγεία των πολιτών, το περιβάλλον και την οικονομία.
Με βασικό σύνθημα «Ας περπατήσουμε όλοι μαζί», οι δήμοι καλούνται να υλοποιήσουν δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, που θα δώσουν την ευκαιρία να συζητηθούν οι τρόποι περιορισμού της παραγωγής αερίων του θερμοκηπίου και θα αναδείξουν τα γενικότερα οφέλη της βιώσιμης πόλης.
Η εβδομάδα κορυφώνεται με την «Ημέρα χωρίς αυτοκίνητο», κατά την οποία τμήματα κεντρικών δρόμων κλείνουν σε αυτοκίνητα και μηχανοκίνητα δίκυκλα, αφήνοντας ελεύθερο χώρο σε πεζούς, ποδηλάτες, οχήματα κοινής χρήσης, μικροκινητικότητας (π.χ. skateboards, πατίνια, rollers κ.α.) και δημόσια συγκοινωνία. Δίνεται έτσι η ευκαιρία να δοκιμαστούν σχεδιασμοί ώστε αύριο να εφαρμοστούν σε μόνιμη βάση.
Ο Γ.Γ. Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος Ευθύμιος Μπακογιάννης ανέφερε: «Οι δήμοι της Ελλάδας συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή εκστρατεία όλο και πιο ενεργά κάθε χρόνο. Είμαστε σίγουροι ότι και φέτος οι τοπικές αρχές θα συνεισφέρουν πολλαπλά στην αλλαγή των συνηθειών μετακινήσεων των πολιτών και κατ’ επέκταση στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος για τις παρούσες και τις μελλοντικές γενιές. Το ΥΠΕΝ χρηματοδοτεί και παρέχει τεχνικές συμβουλές στις πόλεις που εκπονούν «Σχέδια (Στρατηγικές) Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας», ενώ παράλληλα αναπτύσσει πολιτικές για την προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας, τη βελτίωση των συνθηκών προσβασιμότητας για όλους τους πολίτες και την αναμόρφωση του αστικού περιβάλλοντος. Το ΥΠΕΝ θα είναι αρωγός και υποστηρικτής κάθε προσπάθειας ενίσχυσης των εναλλακτικών τρόπων μετακίνησης ακολουθώντας τα πολλά καλά παραδείγματα από πόλεις άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Τέλος, το ΥΠΕΝ καλεί τους πολίτες να «δουν» διαφορετικά τις πόλεις και τα χωριά τους και να μετακινούνται σε συνθήκες ήπιας συνύπαρξης και προσοχής προς όλους στο δρόμο, με χαμηλές ταχύτητες για λιγότερους ρύπους και λιγότερα ατυχήματα.
Ειδικότερα, καλεί όλους τους μετακινούμενους να επανεξετάσουν τις σημερινές τους επιλογές και να δώσουν προτεραιότητα στο περπάτημα – το ποδήλατο – τη δημόσια συγκοινωνία – τα κοινής χρήσης μέσα μετακίνησης και τα μη ρυπογόνα οχήματα.
Καλεί τους πεζούς να διεκδικήσουν περισσότερο δημόσιο χώρο και καλύτερα πεζοδρόμια.
Καλεί τους ποδηλάτες να κινούνται με σεβασμό προς τους άλλους οδηγούς, να τηρούν τον ΚΟΚ, να μη σταθμεύουν σε σημεία που εμποδίζουν τη διέλευση άλλων μετακινούμενων και να προσέχουν τους πεζούς και τη δική τους ασφάλεια. Η πόλη ανήκει και σε αυτούς.
Καλεί τους οδηγούς πατινιών και άλλων μέσων μικροκινητικότητας να εκπαιδευτούν σωστά και να εξοικειωθούν με τη χρήση αυτών των νέων μέσων, να πηγαίνουν αργά τηρώντας τους κανόνες της πόλης και του ΚΟΚ, να μη σταθμεύουν σε πεζοδρόμια, οδεύσεις τυφλών και ράμπες ΑΜΕΑ. Το πατίνι είναι σαν ένας γρήγορος πεζός αλλά και όχημα που θα μπορούσε να προκαλέσει ατυχήματα. Για την αρμονική συνύπαρξή του με τους άλλους χρειάζεται μεγάλη προσοχή.
Καλεί τους οδηγούς (ΙΧ, μηχανής, φορτηγού, λεωφορείου κ.α.) να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί προς τους ευάλωτους χρήστες του δρόμου – κυρίως πεζούς και ποδηλάτες-, να τηρούν αποστάσεις ασφαλείας, να μην αποθαρρύνουν όσους δικαιούνται να συνυπάρχουν μαζί τους στο δρόμο. Να σέβονται τα όρια ταχύτητας και σε περιοχές κατοικίας, τοπικές οδούς, σχολεία και ευαίσθητες χρήσεις να μην ξεπερνούν το όριο των 30 χλμ/ώρα. Για να είναι οι πόλεις ανθρώπινες πρέπει τα άτομα με προβλήματα κινητικότητας, οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά οι ποδηλάτες και όσα χρησιμοποιούν οχήματα μικροκινητικότητας, να πάψουν να είναι εκτοπισμένα.
Όλοι μας, ακόμη και αν οδηγούμε ένα όχημα, θα είμαστε μετά από λίγο πεζοί. Μια νέα κουλτούρα κινητικότητας δεν θα υποτιμά ότι ο καθένας μπορεί να βρεθεί στη θέση ενός άλλου. Στο σπίτι, στο σχολείο, ακόμη και στη δουλειά, στην περιβαλλοντική εκπαίδευση αξίζει να δίνονται ευκαιρίες. Τοπικές κοινωνίες πιο συνεκτικές θα οδηγήσουν και σε πιο υγιείς πόλεις.
