Η σύνοδος κορυφής της COP27 στο αιγυπτιακό θέρετρο Sharm el-Sheikh έγραψε ιστορία όταν οι αναπτυσσόμενες χώρες εξασφάλισαν ένα νέο ταμείο για τη στήριξη των θυμάτων των κλιματικών καταστροφών.
Ωστόσο, αυτό μετριάστηκε από μια ευρύτερη συμφωνία – το «σχέδιο υλοποίησης του Sharm el-Sheikh» – που απέκλειε οποιαδήποτε αναφορά στον τερματισμό της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Παρείχε επίσης ελάχιστες ενδείξεις ότι οι χώρες προχωρούν σε σοβαρή κλιμάκωση των προσπαθειών για μείωση των εκπομπών.
Η αιγυπτιακή προεδρία είχε υποσχεθεί μια διάσκεψη υλοποίησης κατά την οποία οι δεσμεύσεις του παρελθόντος θα έδιναν τη θέση τους σε ισορροπημένη δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προετοιμασία από τις επιπτώσεις της. Στην πραγματικότητα, τα αποτελέσματα πέτυχαν περισσότερα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής παρά για τις αιτίες που την προκαλούν.
Η απόφαση για δημιουργία ενός νέου ταμείου «απωλειών και ζημιών» που προκύπτουν από την κλιματική αλλαγή σηματοδότησε την κορύφωση μιας προσπάθειας δεκαετιών μικρών νησιωτικών και άλλων ευάλωτων κρατών.
Μιλώντας για την απόφαση για το ταμείο αυτό, ο Πρόεδρος της COP27, Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Sameh Shoukry, είπε: «Ακούσαμε τις εκκλήσεις και ανταποκριθήκαμε. Σήμερα, εδώ στο Sharm El-Sheikh, ιδρύσαμε το πρώτο ειδικό ταμείο απωλειών και ζημιών, ένα ταμείο που χρειάσθηκε πολύς καιρός για να δημιουργηθεί. Ήταν σκόπιμο αυτή η COP η COP υλοποίησης στην Αφρική, να είναι το σημείο όπου τελικά ιδρύθηκε το ταμείο. Εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο μπορούν τώρα να αισθανθούν ελπίδα ότι τα βάσανά τους θα αντιμετωπιστούν επιτέλους, σύντομα και καταλλήλως».
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε έντονες ανησυχίες για ένα αποτέλεσμα που ελάχιστα συνέβαλε στην προώθηση των προσπαθειών διατήρησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τον στόχο του 1,5 °C, πέραν όσων συμφωνήθηκαν στην περσινή σύνοδο της Γλασκώβης.
«Έχουμε αντιμετωπίσει ορισμένα από τα συμπτώματα, αλλά δεν θεραπεύσαμε τον ασθενή από τον πυρετό του», δήλωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen.
Ο αντιπρόεδρος, Frans Timmermans, ο οποίος ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων για λογαριασμό της ΕΕ, ήταν πιο καυστικός και δεν άφησε αμφιβολίες ως προς την απογοήτευσή του. Στην ομιλία του στο κλείσιμο της συνόδου, ο κ. Timmermans είπε πως η τελική συμφωνία θέτει “περιττούς φραγμούς” στον 1,5°C και επιτρέπει στις χώρες να “κρυφτούν από τις ευθύνες τους”.
Η σύνοδος κορυφής του επόμενου έτους θα είναι καθοριστική για το ποιος πληρώνει στο ταμείο απωλειών και ζημιών και ποιος ωφελείται από αυτό. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ είναι αποφασισμένες να καταστήσουν την Κίνα, που εκπέμπει τις περισσότερες εκπομπές, μέρος αυτού του λογαριασμού.
Η χρηματοδότηση για το κλίμα είναι ζωτικής σημασίας για τη στήριξη των ευάλωτων κοινοτήτων ώστε αυτές να προστατευτούν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να στηρίξουν τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν δεσμευτεί να κινητοποιούν συνολικά 100 δισ. δολάρια ΗΠΑ διεθνούς χρηματοδότησης για το κλίμα κάθε χρόνο από το 2020 έως το 2025, προκειμένου να βοηθήσουν τις πλέον ευάλωτες χώρες και ιδίως τα μικρά νησιωτικά κράτη στις προσπάθειές τους για μετριασμό και προσαρμογή. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός, καθώς συνεισφέρει περίπου το ένα τέταρτο του στόχου.
«Γνωρίζουμε ότι το κόστος της αδράνειας είναι πολύ υψηλότερο από το κόστος της δράσης», είπε ο Timmermans. “Χάσαμε ήδη πολύ χρόνο. Και οι άνθρωποι και ο πλανήτης μας δεν έχουν άλλο χρόνο για χάσιμο”.
Όλα αυτά σε ένα πλαίσιο αλληλεπικαλυπτόμενων παγκόσμιων κρίσεων τροφίμων, ενέργειας και χρέους!
Φωτογραφία: COP27
