Φορολογία εισοδήματος για παραχώρηση εταιρικού οχήματος

Τι προβλέπεται για τη φορολογική μεταχείριση των παροχών σε είδος του άρθρου 13 του ν. 4172/2013 – Επικαιροποιημένο μέχρι 4/4/2017 και ειδικά για την παραχώρηση εταιρικού οχήματος, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα ενός φορολογικού έτους.

Σύμφωνα με την παράγραφο παρ. 2 του άρθρου 13 του ν. 4172/2013 όπως αυτή τροποποιήθηκε με την παρ.1 του άρθρου 99 του ν.4446/2016 καθώς και την μεταγενέστερη εγκύκλιο ΠΟΛ.1045/2017 ορίζεται, ότι η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους, υπολογίζεται ως ποσοστό της Λιανικής Τιμής Προ Φόρων (ΛΤΠΦ) του οχήματος ανεξάρτητα αν το όχημα ανήκει στην επιχείρηση ή είναι μισθωμένο με οποιονδήποτε τρόπο στα ανωτέρω πρόσωπα.

– Σε περίπτωση χρήσης εταιρικού οχήματος για χρονικό διάστημα μικρότερο του έτους (νέα πρόσληψη, αποχώρηση εργαζόμενου κτλ.), η αξία της παροχής υπολογίζεται αναλογικά με το χρονικό διάστημα (μήνες) χρησιμοποίησής της. Η διάρκεια χρήσης εταιρικού αυτοκινήτου από εργαζόμενο, για διάστημα άνω των 15 ημερολογιακών ημερών λογίζεται ως μήνας.

– Το ανωτέρω ποσοστό καθενός οχήματος δεν επιμερίζεται σε περισσότερα του ενός πρόσωπα.

Συνεπώς, εάν ένα όχημα έχει παραχωρηθεί ταυτόχρονα σε δύο υπαλλήλους/ εταίρους/μετόχους κατά το ίδιο χρονικό διάστημα εντός του έτους, τότε το ποσό της παροχής που προκύπτει θα συμπεριληφθεί στις αποδοχές κάθε ενός ξεχωριστά, χωρίς να γίνει επιμερισμός αυτού.

– Η αξία της παροχής σε είδος μειώνεται από το τρίτο έτος κυκλοφορίας του οχήματος και μετά (παλαιότητα που προκύπτει από την άδεια κυκλοφορίας του διεθνώς) και σύμφωνα με την κλίμακα που ορίζει η διάταξη.

Τα οχήματα με ημερομηνία κυκλοφορίας έως και 2 έτη πριν από το κρινόμενο έτος δεν θα έχουν καμία μείωση στο ποσό της παροχής σε είδος, π.χ. αν το έτος κυκλοφορίας είναι το 2014, τότε μέχρι και το φορολογικό έτος 2016 (δηλαδή για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που θα υποβληθούν το 2017) δεν θα υπάρχει μείωση.

Συνεπώς, για να υπάρξει μείωση της παροχής, λόγω παλαιότητας τα έτη κυκλοφορίας θα πρέπει να είναι συμπληρωμένα και δε λαμβάνονται υπόψη ενδιάμεσα διαστήματα μεταξύ αυτών (π.χ. μήνες).

Κλίμακα υπολογισμού της παροχής

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζεται η κλίμακα υπολογισμού της παροχής από παραχώρηση εταιρικού οχήματος, όπως έχει οριστεί στην παρ.1 του άρθρου 99 του ν.4446/2016.

Με βάση την οριζόμενη κλίμακα από την παρ.1 του άρθρου 99 του ν.4446/2016, η αξία της παραχώρησης ενός οχήματος υπολογίζεται ως ποσοστό στο σύνολο της ΛΤΠΦ και όχι κλιμακωτά, ξεκινώντας από το πρώτο κλιμάκιο με ΛΤΠΦ οχήματος έως 12.000 ευρώ και καταλήγοντας στην ανώτερη κλίμακα με ΛΤΠΦ άνω των 25.001 ευρώ. Άλλωστε αυτό συνέβαινε και σε προγενέστερες αντίστοιχες διατάξεις ( περ. στ’ άρθρο 45 του ν.2238/1994).

Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων

Η Λιανική Τιμή προ Φόρων οχήματος κατά τύπο, παραλλαγή και έκδοση αυτού, είναι η τιμή που προκύπτει από τους υποβαλλόμενους τιμοκαταλόγους στην Αρμόδια Τελωνειακή Αρχή από τους επίσημους αντιπροσώπους/διανομείς αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένης και της αξίας του προαιρετικού (EXTRA) εξοπλισμού, προ Φ.Π.Α. και τέλους ταξινόμησης και αναγράφεται στη «Βεβαίωση Ανώτατης προτεινόμενης Λιανικής Τιμής προ Φόρων» που χορηγείται σχετικά από τους τελευταίους.

Σε περίπτωση που ο επίσημος αντιπρόσωπος/διανομέας δεν δύναται να χορηγήσει τη σχετική βεβαίωση, η ΛΤΠΦ λαμβάνεται εναλλακτικά από την αναγραφόμενη στα οικεία παραστατικά πώλησης αξία, προ Φ.Π.Α. και τέλους ταξινόμησης, μη συνυπολογιζομένων τυχόν εκπτώσεων που έχουν χορηγηθεί.

Εξαίρεση παραχώρησης οχημάτων από την έννοια της παροχής σε είδος

Σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 99 του ν.4446/2016, από τις διατάξεις του παρόντος εξαιρούνται τα οχήματα που παραχωρούνται αποκλειστικά για επαγγελματικούς σκοπούς και έχουν Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων έως 12.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να συντρέχουν ταυτόχρονα και οι δύο προϋποθέσεις για να ισχύει η εξαίρεση.

Διευκρινίζεται ότι η χρήση ενός οχήματος για επαγγελματικούς σκοπούς αφορά τις εξής περιπτώσεις:

α) Τα οχήματα, τα οποία παρέχουν οι επιχειρήσεις σε συγκεκριμένους πωλητές, τεχνικούς και λοιπούς εργαζομένους, των οποίων η εργασία απαιτεί συχνή μετακίνηση εκτός των εγκαταστάσεων του εργοδότη (tool cars) και χρησιμοποιούνται για την επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη, ανεξάρτητα αν τα οχήματα αυτά μπορεί να χρησιμοποιούνται από τον δικαιούχο και εκτός του ωραρίου εργασίας τους. Αντιθέτως, καταλαμβάνεται και αποτελεί παροχή σε είδος η κατά τα ανωτέρω προσδιοριζόμενη αγοραία αξία των οχημάτων που παρέχονται στους εργαζόμενους λόγω της θέσης τους (π.χ. σε διευθυντές και επιθεωρητές πωλήσεων, τεχνικούς διευθυντές και λοιπά στελέχη),

β) Τα οχήματα δοκιμών (test-drive), που διαθέτουν οι επιχειρήσεις εμπορίας αυτοκινήτων,

γ) Τα οχήματα μεταφοράς προσωπικού (π.χ. mini-bus),

δ) Τα οχήματα που χρησιμοποιούν επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις) για μεταφορά καλεσμένων ή πελατών τους,

ε) Τα οχήματα τα οποία διαθέτουν οι επιχειρήσεις επισκευής και συντήρησης (service) οχημάτων προσωρινά σε αντικατάσταση των επισκευαζόμενων,

στ) Τα οχήματα ιδιωτικής χρήσης που χρησιμοποιούνται από τις αεροπορικές εταιρείες και τις επιχειρήσεις διαχείρισης αεροδρομίων για την εξυπηρέτηση των αεροσκαφών και των επιβατών τους (αυτοκίνητα πίστας) καθώς και για την μεταφορά VIPS ή προσωπικού,

Συνεπώς, αν ένα όχημα εκ των ανωτέρω περιπτώσεων α’ έως στ’, έχει παραχωρηθεί για χρήση σε εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο επιχείρησης αλλά έχει ΛΤΠΦ άνω των 12.000 ευρώ, τότε δεν θα υφίσταται καμία απαλλαγή.

Αλλαγές που επήλθαν με τις νέες διατάξεις

α) Η αξία παραχώρησης ενός οχήματος, δεν προκύπτει πλέον από τις δαπάνες με τις οποίες επιβαρύνεται και καταχωρεί στα βιβλία της η επιχείρηση που κατέχει ή μισθώνει το όχημα αλλά από την Λιανική Τιμή Πώλησης προ Φόρων του οχήματος, μειωμένη με συντελεστές παλαιότητας bitqt

β) Καταργείται η δυνατότητα η αξία παραχώρησης οχήματος, να επιμερίζεται σε περισσότερα του ενός πρόσωπα.

γ) Οι νέες διατάξεις εστιάζουν πρωτίστως στην αξία του οχήματος που παρέχεται από τις επιχειρήσεις στους εργαζόμενους ή μετόχους και δευτερευόντως στον σκοπό χρησιμοποίησης τους.

Συγκεκριμένα, ενώ οι προηγούμενες διατάξεις (ΠΟΛ.1219/6.10.2014) εξαιρούσαν ανεξάρτητα από της αξίας τους, τα οχήματα τα οποία παραχωρούνταν σε πρόσωπα των οποίων η εργασία απαιτεί συχνή μετακίνηση εκτός των εγκαταστάσεων του εργοδότη (π.χ. πωλητές) και χρησιμοποιούνταν, για την επιχειρηματική δραστηριότητα του εργοδότη, με τις νέες διατάξεις, η αξία των οχημάτων αυτών, τα οποία παραχωρούνται ονομαστικά, σε εργαζόμενους, για να εξαιρεθεί από την έννοια παροχή σε είδος, θα πρέπει να είναι μικρότερη των 12.000,00.

δ) Η παροχή σε είδος η οποία σύμφωνα με την ΠΟΛ.1045/2017 από 01.01.2016 υπολογίζεται με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 του ν.4172/2013 όπως αυτές ισχύουν και όχι ως ποσοστό επί του πραγματικού κόστους του οχήματος, δεν χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της πραγματικής δαπάνης του οχήματος για την παραχωρούσα επιχείρηση αλλά μόνο για τον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος για τον χρήστη του.

Οι πραγματικές δαπάνες της επιχείρησης, που αφορούν στο κόστος του οχήματος και περιλαμβάνουν αποσβέσεις, κόστη επισκευής και συντήρησης, τέλη κυκλοφορίας, καύσιμα, διόδια καθώς και το σχετικό κόστος σε περίπτωση μίσθωσης ή χρηματοοικονομικής μίσθωσης, κλπ. εκπίπτουν στο σύνολό τους (100%) με βάση τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν.4172/2013 (προϋποθέσεις περιπτώσεων α’, β’, και γ’) και τα όσα ειδικότερα αναφέρονται στην ΠΟΛ.1113/2.6.2015 εγκύκλιο, κατά περίπτωση.

Σχόλια:

1. Ερμηνεύοντας τις ανωτέρω παραγράφους της ΠΟΛ.1045/2017 συμπεραίνουμε ότι παύει να ισχύει η διάταξη της παρ. ιβ της ΠΟΛ.1113/2.6.2015, σύμφωνα με την οποία, για λόγους αποφυγής διπλής φορολόγησης ενός εισοδήματος, προσωπική καταναλωτική δαπάνη από παραχώρηση εταιρικού οχήματος, η οποία έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α’) και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας εφόσον κάλυπτε τα άλλα δύο κριτήρια (β και γ του άρθρου 22)
2. Παρακάτω παραθέτουμε παράδειγμα παραχώρησης εταιρικών αυτοκινήτων.

Παράδειγμα : Μια επιχείρηση στο φορολογικό έτος 2016 διαθέτει 4 εταιρικά αυτοκίνητα , προς εξυπηρέτηση των αναγκών του προσωπικού και των μετόχων της.

– το πρώτο αυτοκίνητο (ΕΧ1) το οποίο έχει ΛΤΠΦ 20.000,00, ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας το έτος 2013 και τρία (3) έτη παλαιότητας χρησιμοποιείται από τον Διευθυντή Πωλήσεων της εταιρείας

– το δεύτερο αυτοκίνητο (ΕΧ2) το οποίο έχει ΛΤΠΦ 11.000,00, ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας 2008 και οκτώ (8) έτη παλαιότητας χρησιμοποιείται από τη σύζυγο ενός Μέλος ΔΣ της εταιρείας

– το τρίτο αυτοκίνητο (ΕΧ3) το οποίο έχει ΛΤΠΦ 13.000,00, ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας 2015 και ένα (1) έτος παλαιότητας χρησιμοποιείται από έναν πωλητή της εταιρείας

– το τέταρτο αυτοκίνητο (ΕΧ4) το οποίο έχει ΛΤΠΦ 50.000,00, ημερομηνία πρώτης κυκλοφορίας 2003 και δεκατέσσερα (13) έτη παλαιότητας χρησιμοποιείται από δύο Μέτοχους της εταιρείας

Οι αξίες παραχώρησης οχημάτων ,όπως προκύπτουν από τους αντίστοιχα ποσοστά επί των ΛΤΠΦ μειωμένες με τα αντίστοιχα ποσοστά ανάλογα με τα έτη παλαιότητας παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

Ο εκκαθαριστής της μισθοδοσίας, θα πρέπει να συμπεριλάβει στη βεβαίωση αποδοχών των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία των ανωτέρω προσώπων

Σχόλια:

– Στην περίπτωση του μέλους ΔΣ, θα λάβει εισόδημα από παροχή σε είδος, αρχικά λόγω της ιδιότητας του, παρότι η αξία παραχώρησης οχήματος είναι μικρότερη των 12.000,00 και επίσης, λόγω του ότι σύμφωνα με τις διατάξεις της του άρθρου 13 του 4172/2013 (ΠΟΛ.1219/6.10.2014) παροχή σε είδος λαμβάνουν και τα συγγενικά πρόσωπα των εργαζομένων, εταίρων ή μετόχων, όπως αυτά ορίζονται στη περίπτωση στ΄ του άρθρου 2 του ν.4172/2013, δηλαδή σύζυγοι και ανιόντες/κατιόντες

– Στην περίπτωση του πωλητή, ενώ με τις προηγούμενες διατάξεις δεν προέκυπτε εισόδημα από παροχή σε είδος, με τις νέες διατάξεις θα λάβει παροχή σε είδος για το ποσό των 910,00 ευρώ ως επιπλέον εισόδημα, επειδή η αξία του αυτοκινήτου που του έχει παραχωρηθεί, ήτοι 13.000,00 είναι μεγαλύτερη των 12.000,00, ποσό ως το οποίο παρέχεται απαλλαγή

– Στην περίπτωση των δύο μετόχων, ενώ με τις προηγούμενες διατάξεις το εισόδημα από παροχή σε είδος θα επιμεριζόταν ισόποσα στους δύο μετόχους, δηλαδή κάθε μέτοχος θα λάμβανε ποσό ευρώ 2.750,00 (5.500,00/2), με τις νέες διατάξεις, θα λάβει ποσό ευρώ 5.500,00 έκαστος.

Πηγή: Απόσπασμα άρθρου της Κωνσταντίνας Γιαννοπούλου Ορκωτής Ελέγκτριας Λογίστριας της ΣΟΛ Α.Ε. Αναδημοσίευση από το ενημερωτικό δελτίο της ΣΟΛ ΟΡΚΩΤΟΙ ΛΟΓΙΣΤΕΣ Α.Ε. www.solae.gr, λαμβάνοντας υπόψη και τις διατάξεις του άρθρου 99 του ν.4446/2016 και την ΠΟΛ.1045/2017