Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της FTI Consulting, στην οποία αναφέρεται η Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποτιμά τον αντίκτυπο που θα είχε στην απασχόληση στην ΕΕ η αναγκαστική μετάβαση στη χρήση ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η έκθεση παρουσιάστηκε τον Σεπτέμβριο, λίγο πριν από την ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τους μελλοντικούς στόχους όσον αφορά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα για επιβατικά αυτοκίνητα και φορτηγάκια.
Σύμφωνα με την έκθεση, η οποία συγκεντρώνει τα αποτελέσματα διαφόρων πρόσφατων μελετών, μια βεβιασμένη μετάβαση στα πλήρως ηλεκτρικά οχήματα θα είχε σημαντικές επιπτώσεις στην απασχόληση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η παραγωγή και η συντήρηση των ηλεκτρικών οχημάτων που τροφοδοτούνται από μπαταρίες απαιτούν λιγότερο εργατικό δυναμικό εν συγκρίσει με τα συμβατικά οχήματα, εφόσον διαθέτουν λιγότερα εξαρτήματα και χαρακτηρίζονται από μικρότερη μηχανική πολυπλοκότητα.
Θα μπορούσαν να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις για ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας, πλήττοντας δυσανάλογα τους προμηθευτές εξαρτημάτων και κατασκευαστικών στοιχείων, σύμφωνα με μια μελέτη της UBS που παρατίθεται στην έκθεση της FTI. Πράγματι, οι προμηθευτές στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Ευρώπη αναμένεται να παραγάγουν περίπου 38% λιγότερα κατασκευαστικά στοιχεία και εξαρτήματα ηλεκτρικών αυτοκινήτων, την ίδια στιγμή που οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα έχουν απώλεια περίπου 17%. Η μελέτη τονίζει ότι πολλοί από αυτούς τους προμηθευτές στην ΕΕ είναι ΜΜΕ, οι οποίες είναι πιθανό να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για να επιτύχουν τη μετάβαση σε τόσο σύντομο χρονικό περιθώριο απ’ ό,τι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων.
Εκτιμάται ότι στο μέλλον οι μπαταρίες θα αντιστοιχούν στο 35%-50% του κόστους ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου. Ωστόσο, μελέτες επισημαίνουν ότι παραμένει αβέβαιο το αν αυτές οι μπαταρίες θα παράγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή αντίθετα θα εισάγονται. Η έκθεση επισημαίνει ότι στη δεύτερη περίπτωση η προστιθέμενη αξία από τις εταιρείες της ΕΕ (και τους εκατομμύρια Ευρωπαίους που απασχολούν) στα αυτοκίνητα θα είναι πολύ λιγότερη.
Οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής πρέπει να παραδεχθούν ότι η ΕΕ θα εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από σπάνιες γαίες και μπαταρίες που παράγονται εκτός Ευρώπης. Άλλωστε, ακόμη κι αν οι μπαταρίες παράγονταν σε μεγάλη κλίμακα στην ΕΕ, τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι ο θετικός αντίκτυπος στην απασχόληση θα ήταν μικρός και θα απαιτούσε δεξιότητες που οι σημερινοί εργαζόμενοι στον κατασκευαστικό κλάδο είναι απίθανο να έχουν.
Σήμερα, η αυτοκινητοβιομηχανία αντιπροσωπεύει πάνω από το 11% της συνολικής απασχόλησης στον κατασκευαστικό κλάδο στην ΕΕ. Σε 14 περιοχές σε όλη την έκταση της ΕΕ, οι οποίες βρίσκονται κυρίως στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Γερμανία, την Ιταλία, τη Σλοβακία, την Ουγγαρία, τη Ρουμανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο, ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας αντιπροσωπεύει πάνω από το 20% της συνολικής απασχόλησης στον κατασκευαστικό κλάδο. Σύμφωνα με την έκθεση της FTI, η αναγκαστική μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα έχει δυσανάλογες επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας αυτών των περιοχών.
“Οι κατασκευαστές αυτοκινήτων είναι πρόθυμοι να μεταβούν στη χρήση οχημάτων μηδενικών εκπομπών όσο το δυνατόν γρηγορότερα”, είπε ο Erik Jonnaert, Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτου (ACEA), σχολιάζοντας τα ευρήματα της έκθεσης. “Ωστόσο, ολόκληρη η ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας θα χρειαστεί να αλλάξει με διαχειρίσιμο ρυθμό, προστατεύοντας παράλληλα την απασχόληση και την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του κλάδου”.
“Η έκθεση καθιστά σαφές ότι οι υπερβολικά αυστηροί στόχοι αναφορικά με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, καθώς και οι μη ρεαλιστικές ποσοστώσεις πωλήσεων για ηλεκτρικά οχήματα που τροφοδοτούνται από μπαταρίες (τα λεγόμενα «κριτήρια αξιολόγησης») θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σοβαρά διαρθρωτικά προβλήματα σε ολόκληρη την ΕΕ”, συμπλήρωσε ο κ. Jonnaert.
