Σχεδόν όλα τα καινούργια αυτοκίνητα στη Νορβηγία είναι πλέον ηλεκτρικά, οπότε έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο σταδιακής κατάργησης των επιδοτήσεων. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες θεωρούν ότι η απόφαση αυτή είναι πρόωρη.
Η κατάργηση της ομοσπονδιακής φορολογικής πίστωσης ύψους 7.500 δολαρίων για τα ηλεκτρικά οχήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες αποδείχθηκε σίγουρα πρόωρη, καθώς η αγορά δεν έχει φτάσει ακόμη σε σημείο καμπής στη μετάβαση προς τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Ήταν ένα χρήσιμο κίνητρο που έκανε τη διαφορά. Στη Νορβηγία, όμως, η μετάβαση στα ηλεκτρικά έχει σχεδόν ολοκληρωθεί, και έτσι η σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων προχωρά, καθώς οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι η χώρα πλέον δεν τις χρειάζεται.
Τα περισσότερα καινούργια αυτοκίνητα που αγοράζονται στη Νορβηγία είναι ηλεκτρικά εδώ και αρκετά χρόνια, και αυτό δεν αναμένεται να αλλάξει ακόμη κι αν η κυβέρνηση σταματήσει να ενθαρρύνει ενεργά τη μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση. Τα νέα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που αγοράζονται στη σκανδιναβική χώρα εξαιρούνται από εισαγωγικούς δασμούς, φόρο κυκλοφορίας, φόρο εγγραφής και ΦΠΑ. Ο τελευταίος, ύψους 25%, συνεπάγεται σημαντική εξοικονόμηση για τον αγοραστή.
Όλα αυτά είναι έσοδα που η νορβηγική κυβέρνηση θα μπορούσε να εισπράξει, αλλά επέλεξε να παραιτηθεί από αυτά ώστε να επιταχύνει την υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων. Και πράγματι, η επιτάχυνση ήταν εντυπωσιακή: οι πωλήσεις ηλεκτρικών ξεπέρασαν εκείνες των συμβατικών οχημάτων εδώ και μερικά χρόνια. Το ποσοστό των νέων αυτοκινήτων που είναι ηλεκτρικά αυξάνεται μήνα με τον μήνα, φτάνοντας το 98,3% τον Σεπτέμβριο. Πρόκειται για αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα, όχι για plug-in υβριδικά.
Εάν αγοράσετε ένα νέο ηλεκτρικό αυτοκίνητο στη Νορβηγία αξίας άνω των 500.000 κορωνών (49.600 δολάρια), πληρώνετε πλήρη ΦΠΑ για το ποσό που υπερβαίνει αυτό το όριο. Έτσι, αν ένα όχημα κοστίζει 600.000 κορώνες (59.500 δολάρια), θα πληρώσετε 25% φόρο στις επιπλέον 100.000 κορώνες (9.920 δολάρια), δηλαδή επιπλέον 25.000 κορώνες (2.480 δολάρια).
Για ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο αξίας 500.000 κορωνών, οι Νορβηγοί αγοραστές εξοικονομούν 125.000 κορώνες (12.400 δολάρια) σε φόρους, καθιστώντας το ένα από τα πιο γενναιόδωρα προγράμματα επιδότησης ηλεκτρικών οχημάτων παγκοσμίως — και αυτό πριν υπολογιστούν οι επιπλέον φοροαπαλλαγές.
Τώρα, προτείνεται η μείωση του ορίου για την πλήρη απαλλαγή από τον ΦΠΑ από το επόμενο έτος, ώστε μόνο τα οχήματα με κόστος κάτω των 300.000 κορωνών (29.800 δολάρια) να παραμένουν πλήρως αφορολόγητα. Οι αγοραστές ηλεκτρικών θα πληρώνουν πλήρη ΦΠΑ για οποιοδήποτε ποσό υπερβαίνει το όριο. Αυτό σημαίνει ότι τα περισσότερα από τα δέκα δημοφιλέστερα μοντέλα δεν θα πληρούν πλέον τις προϋποθέσεις, καθιστώντας τις τελικές τιμές σημαντικά υψηλότερες.
Σύμφωνα με το Reuters, η Νορβηγία σκοπεύει να προχωρήσει στην κατάργηση των κινήτρων επειδή η χώρα έχει ήδη πετύχει τον στόχο της για τα ηλεκτρικά. Ο υπουργός Οικονομικών, Γενς Στόλτενμπεργκ, δήλωσε: «Είχαμε θέσει ως στόχο όλα τα νέα επιβατικά αυτοκίνητα να είναι ηλεκτρικά έως το 2025, και μπορούμε πλέον να πούμε ότι ο στόχος επιτεύχθηκε. Επομένως, ήρθε η ώρα να καταργήσουμε σταδιακά τα οφέλη».
Το σχέδιο προβλέπει την πλήρη κατάργηση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ έως το 2027, αλλά η είδηση έχει προκαλέσει αντιδράσεις από φιλοηλεκτρικές οργανώσεις στη Νορβηγία, όπως η Νορβηγική Ένωση Ηλεκτρικών Οχημάτων. Αυτές επισημαίνουν ότι, παρόλο που τα ηλεκτρικά κυριαρχούν στις νέες πωλήσεις, το 70% των οχημάτων που κυκλοφορούν στους δρόμους εξακολουθεί να καίει καύσιμα — επομένως είναι υπερβολή να πούμε ότι η μετάβαση έχει ολοκληρωθεί. Θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να αντικατασταθούν όλα, αν αυτό είναι καν εφικτό.
Όλα αυτά τα κίνητρα βοήθησαν τη Νορβηγία να περάσει στην ηλεκτροκίνηση πολύ πιο γρήγορα απ’ ό,τι θα συνέβαινε χωρίς αυτά. Το ίδιο ίσχυσε και στις ΗΠΑ, όπου η ομοσπονδιακή φορολογική πίστωση οδήγησε σε αύξηση των αγορών ηλεκτρικών οχημάτων. Τώρα που έχει καταργηθεί, ο ρυθμός υιοθέτησης στις ΗΠΑ αναμένεται να επιβραδυνθεί, αν και υπήρξε μια τελική «έκρηξη» αγορών τον Σεπτέμβριο — τον τελευταίο μήνα κατά τον οποίο οι αγοραστές μπορούσαν να διεκδικήσουν την πίστωση των 7.500 δολαρίων για καινούργια EV ή έως 4.000 δολάρια για μεταχειρισμένα.
Εν τω μεταξύ, η Γερμανία ανακοίνωσε σχέδια για την επαναφορά ενός νέου προγράμματος επιδότησης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με κίνητρο αγοράς έως 4.000 ευρώ (4.675 δολάρια) από το 2026. Το μόνο «αγκάθι» είναι ότι η επιλεξιμότητα θα εξαρτάται από το εισόδημα των αγοραστών.
Η επιδότηση αυτή θεωρείται σχετικά μικρή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς πολλές χώρες προσφέρουν επιδοτήσεις έως και 10.000 ευρώ — αν και συνήθως όχι πάνω από το μισό της αξίας του οχήματος — ενώ σε ορισμένες, όπως η Ρουμανία, απαιτείται η απόσυρση παλαιού αυτοκινήτου για να λάβει κανείς την ενίσχυση.
