Οι εμπορικοί δασμοί που επέβαλε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον υπόλοιπο κόσμο φέρνουν την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Κίνα πιο κοντά.
Οι δύο πλευρές επιδιώκουν στενότερες εμπορικές σχέσεις, γεγονός που περιλαμβάνει και καλύτερη πρόσβαση των κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων (EVs) στην ευρωπαϊκή αγορά. Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη ανατροπή σε σχέση με πέρυσι, όταν η ΕΕ και η Κίνα είχαν τη δική τους μικρή εμπορική διαμάχη για τα ηλεκτρικά οχήματα.
Επικαλούμενη αθέμιτες επιδοτήσεις, η ΕΕ επέβαλε προσωρινούς δασμούς στα κινεζικά αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα (BEVs) τον Ιούλιο του 2024, που κυμαίνονταν από 20% έως 30%, ανάλογα με τον κατασκευαστή. Το μέτρο αυτό είχε στόχο να αποτρέψει την εισροή φθηνών κινεζικών BEVs στην ευρωπαϊκή αγορά και να στηρίξει τους εγχώριους κατασκευαστές. Αργότερα το ίδιο έτος, η Κίνα απάντησε επιβάλλοντας δασμούς σε συγκεκριμένες κατηγορίες ευρωπαϊκών εξαγωγών, όπως το γαλλικό κονιάκ.
Θύματα των δασμών
Ύστερα ήρθε η 2α Απριλίου 2025, η λεγόμενη «Ημέρα Απελευθέρωσης», όταν ο Τραμπ επέβαλε εμπορικούς δασμούς σχεδόν σε όλες τις χώρες του κόσμου (με αξιοσημείωτη εξαίρεση τη Ρωσία). Ο ελάχιστος δασμός είναι 10%, αλλά ανέρχεται σε 20% για τα ευρωπαϊκά προϊόντα και φτάνει το εντυπωσιακό 145% για τις κινεζικές εξαγωγές στις ΗΠΑ.
Είναι λογικό τα θύματα των δασμών του Τραμπ να επιδιώκουν αύξηση του μεταξύ τους εμπορίου ώστε να μετριάσουν τις αρνητικές συνέπειες του αμερικανικού εμπορικού πολέμου στον υπόλοιπο κόσμο. Γι’ αυτόν τον λόγο, η Κίνα και η ΕΕ συμφώνησαν τον περασμένο μήνα να επανεκκινήσουν τις εμπορικές συνομιλίες. Ως ένδειξη καλής θέλησης, η Κίνα ήρε ορισμένους δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα και η ΕΕ δήλωσε ότι θα εξετάσει την εφαρμογή ελάχιστης τιμής στα κινεζικά BEVs, ως εναλλακτική λύση στους ισχύοντες δασμούς.
Δύο σκέλη
Οι συνομιλίες για την ελάχιστη τιμολόγηση φαίνεται να προχωρούν και το σχέδιο αναμένεται να έχει δύο σκέλη:
- Η ΕΕ θα καθορίσει μια κατώτατη τιμή για τα κινεζικά BEVs που εισάγονται στην ευρωπαϊκή αγορά, κάτω από την οποία δεν θα επιτρέπεται να πωλούνται. Αυτό θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ΕΕ με τις υπερβολικά χαμηλές τιμές, που αποδίδονται σε αθέμιτες επιδοτήσεις της κινεζικής κυβέρνησης.
- Η Κίνα θα ενθαρρυνθεί να επενδύσει σε εγκαταστάσεις παραγωγής εντός της ΕΕ. Αυτό θα ενσωματώσει την κινεζική παραγωγή BEV στην ευρωπαϊκή οικονομία, ενισχύοντας την απασχόληση και διασφαλίζοντας τη συμμόρφωση με τους κανονισμούς της ΕΕ.
Οι καταναλωτές θα εξακολουθούν να πληρώνουν υψηλότερες τιμές για τα εισαγόμενα οχήματα, αλλά η διαφορά θα είναι μικρότερη και – σε αντίθεση με το σημερινό καθεστώς δασμών – θα ωφελεί άμεσα τους κινέζους κατασκευαστές. Παράλληλα, η ελάχιστη τιμολόγηση θα προστατεύσει τους ευρωπαίους κατασκευαστές και περισσότερα κινεζικά εργοστάσια στην Ευρώπη θα ενισχύσουν την οικονομία της ΕΕ και την αλυσίδα εφοδιασμού των BEV.
Οι νέοι καλύτεροι φίλοι
Συνολικά, αυτό θα αυξήσει τη διαθεσιμότητα BEV στην ευρωπαϊκή αγορά και θα επιταχύνει τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση στην ΕΕ. Επιπλέον, θα κατευνάσει τις εμπορικές εντάσεις μεταξύ της Κίνας και της ΕΕ, που αμφότερες χρειάζονται έναν «νέο καλύτερο φίλο» στη διεθνή οικονομική σκηνή.
Αντιμετωπίζοντας τις βασικές ανησυχίες και των δύο πλευρών — την προστασία της αγοράς για την ΕΕ και τη δυνατότητα εξαγωγών για την Κίνα — αυτός ο μηχανισμός προσφέρει μια αμοιβαία ικανοποιητική λύση. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμη δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία. Αν επιτευχθεί, τι θα σήμαινε αυτό για το μερίδιο αγοράς των κινεζικών BEVs στην Ευρώπη;
Το 2024, περίπου το 20% των νέων ταξινομήσεων αυτοκινήτων στην ΕΕ αφορούσαν EVs (δηλαδή BEVs και PHEVs). Περίπου το 10% αυτών των EVs ήταν κατασκευασμένα στην Κίνα. Για την Κίνα, η ΕΕ αποτελεί προορισμό για το 10% των εξαγωγών EV. Η εφαρμογή ελάχιστης τιμολόγησης θα επιτρέψει στους Κινέζους κατασκευαστές να συνεχίσουν να αυξάνουν το μερίδιό τους στην ΕΕ, το οποίο, σύμφωνα με ορισμένες προβλέψεις, θα μπορούσε να κυμανθεί μεταξύ 15% και 20% έως το 2028, και να φτάσει έως και το 25% μέχρι το 2035.
Αβέβαιες προβλέψεις
Ωστόσο, προβλέψεις για τόσο μακρινό μέλλον είναι, το λιγότερο, επισφαλείς. Θα απαιτηθεί από τους Κινέζους κατασκευαστές να πλοηγηθούν επιτυχώς στον πολύπλοκο λαβύρινθο των κανονισμών της ΕΕ και να αντέξουν την αναμενόμενη αντεπίθεση των παραδοσιακών ευρωπαϊκών αυτοκινητοβιομηχανιών.
Πολλά εξαρτώνται επίσης από τη διάρκεια του εμπορικού πολέμου του Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δείξει ότι μπορεί να αλλάξει πορεία σε σημαντικά θέματα, οπότε υπάρχει η πιθανότητα αυτός ο πόλεμος να τελειώσει πριν προλάβει να επηρεάσει σημαντικά τους Αμερικανούς καταναλωτές. Από την άλλη, η χρήση δασμών ως εργαλείο εμπορικής πολιτικής είναι από τα λίγα θέματα που έχει υποστηρίξει σταθερά επί δεκαετίες.
Άρα, αν συνεχιστεί ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των ΗΠΑ και του υπόλοιπου κόσμου, είναι ολοένα και πιο πιθανό ότι αυτός μεταξύ της ΕΕ και της Κίνας θα επιλυθεί – κάτι που θα ωφελήσει καταναλωτές και εταιρικούς στόλους μέσω της καλύτερης πρόσβασης σε φθηνότερα κινεζικά BEVs.
