Το ύψος του καπό των νέων αυτοκινήτων στην Ευρώπη αυξάνεται κατά μισό εκατοστό ετησίως, κατά μέσο όρο, εξαιτίας της αύξησης των πωλήσεων SUV, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Η τάση αυτή αποτελεί μέρος του φαινομένου που ονομάζεται «carspreading», δηλαδή της εξάπλωσης υπερμεγέθων SUV που καταλαμβάνουν τον δημόσιο χώρο σε πόλεις και οικισμούς και είναι πιο επικίνδυνα σε σύγκρουση. Σε δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν για τη μελέτη από την οργάνωση T&E (Transport & Environment), οι οδηγοί οχημάτων με το ψηλότερο εμπρός μέρος δεν μπορούσαν να δουν παιδιά έως και εννέα ετών που στέκονταν μπροστά από το όχημα.
Το μέσο ύψος των καπό των νέων αυτοκινήτων στην Ευρώπη το 2024 ήταν 83,8 εκατοστά, από 76,9 εκ. το 2010, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία καλύπτει την Ε.Ε., το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Νορβηγία και είναι η πρώτη που αναλύει το ύψος των καπό σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η αύξηση αυτή συμβαδίζει με την άνοδο των SUV στις πωλήσεις, από 12% της αγοράς το 2010 σε 56% πέρσι. Ούτε η ευρωπαϊκή ούτε οι εθνικές νομοθεσίες θέτουν περιορισμούς στο ύψος του καπό.
Σε περίπτωση σύγκρουσης, τα αυτοκίνητα με ψηλό εμπρός μέρος τείνουν να χτυπούν πεζούς πάνω από το κέντρο βάρους τους, συχνά χτυπώντας πρώτα ζωτικά όργανα. Όσο ψηλότερο είναι το εμπρός μέρος του οχήματος, τόσο πιο πιθανό είναι το θύμα να πεταχτεί κάτω από το όχημα, αντί να εκτιναχθεί στο πλάι, σε ταχύτητες έως και 50 χλμ./ώρα. Μια μελέτη με βάση 300.000 τροχαία ατυχήματα στο Βέλγιο έδειξε ότι μια αύξηση 10 εκατοστών στο ύψος του καπό (από 80 εκ. σε 90 εκ.) αυξάνει κατά 27% τον κίνδυνο θανάτου για πεζούς, ποδηλάτες και άλλους ευάλωτους χρήστες του δρόμου.
Τα ψηλά καπό περιορίζουν επίσης την ορατότητα των οδηγών προς άλλους χρήστες του δρόμου. Δοκιμές που ανέθεσε η T&E έδειξαν ότι ο οδηγός του ψηλότερου μοντέλου στην Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο, του Ram TRX, δεν μπορεί να δει παιδιά ηλικίας έως εννέα ετών που στέκονται μπροστά του. Αντίστοιχα, ο οδηγός ενός Land Rover Defender δεν μπορεί να δει παιδιά έως τεσσεράμισι ετών.
Ο James Nix, υπεύθυνος πολιτικής για τα οχήματα στην T&E, δήλωσε:
«Τα ψηλά καπό αποτελούν κίνδυνο για πεζούς, ποδηλάτες και οδηγούς κανονικών αυτοκινήτων. Είναι αδύνατο να δεις παιδιά που στέκονται μπροστά σε κάποια από τα ψηλότερα οχήματα. Η αυξανόμενη τάση υπέρ των SUV σημαίνει ότι το πρόβλημα θα επιδεινωθεί, εκτός εάν τεθούν όρια.»
Περισσότερες από 30 οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών ζητούν από την Ε.Ε. να ορίσει ανώτατο όριο στο ύψος των καπό μέχρι το 2035, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης για τον περιορισμό των διαρκώς αυξανόμενων διαστάσεων των οχημάτων. Η μελέτη προτείνει ένα όριο 85 εκ. στο ύψος καπό για περαιτέρω αξιολόγηση. Η μακρά μεταβατική περίοδος έως το 2035 θα βοηθούσε στη μείωση των επιπτώσεων στην παραγωγή και το σχεδιασμό.
Η T&E και η καμπάνια Clean Cities ζητούν επίσης από τις εθνικές και δημοτικές αρχές να κάνουν δίκαιη φορολόγηση και τιμολόγηση στάθμευσης ανάλογα με το βάρος και το μέγεθος των οχημάτων. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, το βάρος είναι ο καλύτερος διαθέσιμος δείκτης, μέχρι να καταστούν προσβάσιμα τα δεδομένα μεγέθους των οχημάτων.
Η Barbara Stoll, διευθύντρια της Clean Cities Campaign, δήλωσε:
«Ένα παιδί σκοτώνεται κάθε μέρα στους δρόμους μας, κι όμως τα αυτοκίνητα κατασκευάζονται τόσο μεγάλα ώστε τα παιδιά να είναι αόρατα από το κάθισμα του οδηγού. Πώς είναι δυνατόν να θεωρείται αυτό αποδεκτό; Ευτυχώς, όλο και περισσότεροι δήμαρχοι αντιδρούν στην εξάπλωση των τεράστιων SUV, υπερασπίζονται τους πολίτες που ζητούν ασφαλείς, πράσινους δρόμους χωρίς τέρατα της ασφάλτου. Οι πόλεις πρέπει να προχωρήσουν πιο γρήγορα και πιο τολμηρά, περιορίζοντας τα υπερμεγέθη SUV, ανακτώντας τον δημόσιο χώρο και δίνοντας προτεραιότητα στην ασφάλεια και στους ανθρώπους.»
