Eν όψει της επικείμενης ψηφοφορίας της Ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 26 Φεβρουαρίου για την αναθεώρηση της Οδηγίας 2006/126/ΕΚ περί αδειών οδήγησης, το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας (Ι.Ο.ΑΣ.) “Πάνος Μυλωνάς” ενημέρωσε τους Έλληνες Ευρωβουλευτές αποστέλλοντάς τους προτάσεις που εναρμονίζονται με τις θέσεις-προτάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) του οποίου το Ινστιτούτο αποτελεί ενεργό Μέλος.
Περίπου το 40% των τροχαίων θανάτων στην Ευρώπη συμβαίνουν σε συγκρούσεις όπου εμπλέκονται ένας ή περισσότεροι νεαροί οδηγοί ή αναβάτες μοτοσυκλέτας. Οι τροχαίοι θάνατοι και σοβαροί τραυματισμοί έχουν τεράστιο κόστος για την κοινωνία. Σε οικονομικούς μόνον όρους, το ετήσιο κόστος των τροχαίων συγκρούσεων στην Ευρώπη υπολογίζεται σε περίπου 280 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η αναθεώρηση των κανόνων χορήγησης άδειας οδήγησης μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη πολλών από αυτούς τους θανάτους και τραυματισμούς.
Στο παραπάνω πλαίσιο το Ινστιτούτο ενημέρωσε προσωπικά τους Έλληνες Ευρωβουλευτές με επιστολή που περιλάμβανε τις ακόλουθες θέσεις-προτάσεις επί του κειμένου της Οδηγίας προς ψήφιση:
Ελάχιστο ηλικιακό όριο & Συνοδευόμενη οδήγηση (Άρθρο 7, Άρθρο 14 και Άρθρο 23): Από το 2006, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ορθώς συστήσει ως ελάχιστο όριο ηλικίας για τους οδηγούς φορτηγών τα 21 έτη και για τους οδηγούς λεωφορείων τα 24 έτη. Σε αρκετά κράτη-μέλη επιτρέπεται η οδήγηση φορτηγών από τα 18 έτη, με την προϋπόθεση κατοχής Πιστοποιητικού Επαγγελματικής Ικανότητας (CPC). Ωστόσο, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατατέθηκε πρόταση που θα απαιτούσε να προβλεφθεί από όλα τα κράτη-μέλη ένα σύστημα συνοδευόμενης οδήγησης που θα επιτρέπει σε 17χρονους να οδηγούν φορτηγό. Κατά την ψήφιση του Δεκεμβρίου, η Επιτροπή Μεταφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υποστήριξε αυτή την ενέργεια – κάτι που μας προξένησε μεγάλη ανησυχία.
Το ETSC προειδοποίησε ότι η πρόταση αυτή θα αυξήσει δραματικά τον αριθμό των νεαρών οδηγών φορτηγών, με πολύ δυσάρεστες συνέπειες για την Οδική Ασφάλεια. Στοιχεία από χώρες όπου το ελάχιστο όριο ηλικίας ορίστηκε στα 18 έτη (με CPC) καταδεικνύουν ότι οι νεότερης ηλικίας οδηγοί φορτηγών (18-19 ετών) είναι πολύ πιθανότερο να προκαλέσουν τροχαία σύγκρουση.
Το ETSC αντιτίθεται σε οποιαδήποτε μείωση του ελάχιστου ορίου ηλικίας για την οδήγηση στην Ευρώπη. Όσο νωρίτερα ξεκινά ένα νεαρό άτομο να οδηγεί μόνο του χωρίς επίβλεψη, τόσο πιθανότερο είναι να εμπλακεί σε τροχαία σύγκρουση, ιδιαίτερα ένα άτομο νεότερο των 18 ετών.
Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές να διασφαλίσουν ότι το «προτεινόμενο» ελάχιστο ηλικιακό όριο στην Ευρώπη για οδηγούς φορτηγών θα παραμείνει στα 21 έτη και για οδηγούς λεωφορείων στα 24 έτη.
Ιατρική εξέταση (Άρθρο 10): Το ETSC ζητά την εισαγωγή μιας νέας προσέγγισης για τις ιατρικές εξετάσεις, ώστε να αυξηθεί η συνοχή στην αξιολόγηση της ιατρικής καταλληλότητας για οδήγηση σε όλη την ΕΕ σε όλες τις ηλικίες. Ως εκ τούτου καλεί τους Ευρωβουλευτές να μην υποστηρίξουν τον υποχρεωτικό έλεγχο των ηλικιωμένων οδηγών με βάση την ηλικία, καθώς δεν έχει αποδειχθεί ότι είναι αποτελεσματικός στην πρόληψη σοβαρών συγκρούσεων.
Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν την ανάπτυξη τεκμηριωμένων κατευθυντήριων γραμμών για τους οικογενειακούς γιατρούς και άλλους επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου, ώστε να βοηθήσουν στην αξιολόγηση των ελαχίστων απαιτήσεων για τη σωματική και διανοητική ικανότητα οδήγησης (περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ) κάποιου που θεωρείται μη ικανός για οδήγηση και να συντονίσουν τις Αρχές χορήγησης αδειών.
Δοκιμαστική Περίοδος (Άρθρο 15): Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν σθεναρά μια δοκιμαστική περίοδο για τους νέους οδηγούς με μηδενική ανοχή στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών και την εισαγωγή αυστηρότερων συστημάτων βαθμών ποινής. Παράλληλα προτείνει να δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να εισάγουν περιορισμούς στη νυχτερινή οδήγηση. Στο τέλος της δοκιμαστικής περιόδου να συμπεριλαμβάνεται ένα μάθημα με εκπαιδευτή για ανατροφοδότηση.
Όσον αφορά στην εκπαίδευση για την Οδική Ασφάλεια, καλούμε τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν τη δυνατότητα των κρατών-μελών της ΕΕ να εισάγουν την εκπαίδευση για την Οδική Ασφάλεια ως υποχρεωτικό μάθημα στα σχολικά τους προγράμματα.
Κατηγορία Β1 (Άρθρο 9): Στην πρόταση για αναθεώρηση δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να επιτρέπουν στους 16χρονους να οδηγούν οποιοδήποτε τύπο αυτοκινήτου, αρκεί αυτό να είναι εφοδιασμένο με περιοριστή ταχύτητας στα 45 km/h. Η ιδέα αυτή επικρίθηκε έντονα από το ETSC τον Απρίλιο, αλλά και όταν προτάθηκε για πρώτη φορά από τη φινλανδική κυβέρνηση, πριν από αρκετά χρόνια. Το ETSC είναι αντίθετο με αυτή την επιλογή.
Μοτοσικλέτες (Άρθρο 10): Το 2021, σκοτώθηκαν συνολικά 4.000 οδηγοί μοτοσυκλετών στην ΕΕ. Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν την υποχρεωτική εξέταση προσόντων και συμπεριφοράς τόσο για την κατηγορία AM όσο και για την κατηγορία A1. Το ETSC θα ήθελε επίσης να προστεθεί και ο καθορισμός των ελαχίστων προσόντων για τη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση για όλες τις κατηγορίες μοτοσυκλετών.
Ελάχιστες απαιτήσεις για την Εκπαίδευση Υποψήφιων Οδηγών και υποχρέωση για μαθήματα (Άρθρο 16α νέο): Στην πρόταση θα πρέπει να καθοριστούν πρότυπα ποιότητας για τα είδη εκπαίδευσης με βάση τις ικανότητες που πρέπει να αποκτηθούν. Η εκπαίδευση θα πρέπει να ενθαρρύνει τους νεαρούς εκπαιδευόμενους να σκεφτούν τους περιορισμούς τους ως χρήστες του οδικού δικτύου, τα κίνητρά τους για να μάθουν να οδηγούν, τη στάση τους απέναντι στην ασφάλεια και τους συγκεκριμένους κινδύνους που αντιμετωπίζουν. Η έρευνα έχει καταδείξει ότι τα υψηλότερα επίπεδα, στο αποκαλούμενο πλαίσιο Στόχων για το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Οδηγών (GDE) κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών, συμβάλλουν στη δημιουργία πιο εγγενώς ασφαλών οδηγών. Το ETSC προτείνει να εισαχθεί στην αναθεώρηση της Οδηγίας.
Περιεχόμενο της Εκπαίδευσης: Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν την επικαιροποίηση του περιεχομένου της εκπαίδευσης και της εξέτασης των υποψήφιων οδηγών που συμπεριλαμβάνει νέα θέματα, όπως η εκπαίδευση στις πρώτες βοήθειες και την αντίδραση του οδηγού όταν πλησιάζει ένα όχημα έκτακτης ανάγκης.
Ελάχιστες απαιτήσεις για τους Εκπαιδευτές Υποψήφιων Οδηγών (Άρθρο 16β νέο): Το ETSC ζητά να συμπεριληφθεί στην Οδηγία ο καθορισμός ελαχίστων προσόντων για τους εκπαιδευτές οδήγησης.
Ελάχιστες απαιτήσεις για τους Εξεταστές Υποψήφιων Οδηγών (Παράρτημα IV): Η ισχύουσα Οδηγία για τις άδειες οδήγησης ορίζει τα ελάχιστα προσόντα που πρέπει να διαθέτει ο εξεταστής υποψήφιων οδηγών. Καλούμε τους Ευρωβουλευτές να υποστηρίξουν περαιτέρω βελτιώσεις για τους εξεταστές, συμπεριλαμβανομένης της τακτικής επιμόρφωσης, της ελάχιστης εκπαίδευσης και της κατάρτισης των εξεταστών στην αντίληψη κινδύνου και στις επικοινωνιακές δεξιότητες. Οι Ευρωβουλευτές θα πρέπει επίσης να υποστηρίξουν τη διασφάλιση της ποιότητας των εξετάσεων οδήγησης μέσω ανεξάρτητων Οργανισμών εξετάσεων και την αντικειμενική αξιολόγησή τους.
Χρήση συσκευών Παρεμπόδισης Οδήγησης υπό την επήρεια Αλκοόλ (Alcohol Interlock) στο πλαίσιο της Οδηγίας χορήγησης διπλωμάτων οδήγησης υπό προϋποθέσεις (Παράρτημα III): Προγράμματα χρήσης συσκευών Alcohol Interlock παρέχουν στους παραβάτες που υπό άλλες συνθήκες θα έχαναν την άδεια οδήγησής τους, τη δυνατότητα να τη διατηρήσουν, υπό την προϋπόθεση ότι το επίπεδο αλκοόλης στον οργανισμό τους είναι κάτω από μια καθορισμένη τιμή. Το ETSC καλεί τους Ευρωβουλευτές ναυποστηρίξουν τη δυνατότητα συμπερίληψης εξαρτημένων από το αλκοόλ ατόμων σε προγράμματα Alcohol Interlock, όπως προβλέπεται από τον ισχύοντα κανονισμό.
