Ο στόχος της ΕΕ για το κλίμα το 2050 κατοχυρώθηκε νομοθετικά από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 28 Ιουνίου 2021.
Το Συμβούλιο ενέκρινε σε πρώτη ανάγνωση τη θέση του σχετικά με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, τερματίζοντας τη διαδικασία έγκρισης και κατοχυρώνοντας νομοθετικά τον στόχο μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050.
Η κίνηση αυτή αποτελεί συνέχεια της πολιτικής συμφωνίας που επιτεύχθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις 21 Απριλίου και της έγκρισης της θέσης του Κοινοβουλίου σε πρώτη ανάγνωση στις 24 Ιουνίου.
“Χαιρετίζω θερμά αυτό το τελικό βήμα της έγκρισης του πρώτου νομοθετήματος της ΕΕ για το κλίμα, το οποίο κατοχυρώνει νομοθετικά τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας μέχρι το 2050. Η επίτευξη συμφωνίας σχετικά με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα ήταν μια από τις προτεραιότητες της πορτογαλικής Προεδρίας και χαίρομαι που την ολοκληρώσαμε με επιτυχία”, δήλωσε ο João Pedro Matos Fernandes, Πορτογάλος υπουργός Περιβάλλοντος και Δράσης για το Κλίμα.
Πέραν του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας και του φιλόδοξου στόχου της Ένωσης για την επίτευξη αρνητικών εκπομπών μετά το 2050, το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα θέτει δεσμευτικό ενωσιακό στόχο για τη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (εκπομπές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων) κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα καταβληθούν επαρκείς προσπάθειες για τη μείωση και την πρόληψη των εκπομπών έως το 2030, το νομοθέτημα για το κλίμα θεσπίζει, ως συμβολή των απορροφήσεων στον στόχο αυτό, όριο 225 εκατ. τόνων ισοδύναμου CO2. Η Ένωση θα επιδιώξει επίσης να επιτύχει μεγαλύτερο όγκο καθαρών καταβοθρών άνθρακα έως το 2030.
Επίσης, η Επιτροπή θα προτείνει, εφόσον κριθεί σκόπιμο, ενδιάμεσο στόχο για το κλίμα για το 2040, το αργότερο εντός έξι μηνών από τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Παράλληλα, θα δημοσιεύσει τον προβλεπόμενο ενδεικτικό προϋπολογισμό της Ένωσης για τα αέρια του θερμοκηπίου για την περίοδο 2030-2050, μαζί με τη υποκείμενη μεθοδολογία. Ο προϋπολογισμός ορίζεται ως ο ενδεικτικός συνολικός όγκος των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (ο οποίος εκφράζεται ως ισοδύναμο CO2 και παρέχει χωριστές πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές και τις απορροφήσεις) που αναμένεται να εκπεμφθούν κατά την εν λόγω περίοδο, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι δεσμεύσεις της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
Με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα συστήνεται ευρωπαϊκή επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή για την κλιματική αλλαγή. Η επιτροπή αυτή θα παρέχει ανεξάρτητες επιστημονικές συμβουλές και θα εκπονεί εκθέσεις σχετικά με τα μέτρα, τους στόχους για το κλίμα και τους ενδεικτικούς προϋπολογισμούς για τα αέρια του θερμοκηπίου της ΕΕ καθώς και τη συνοχή τους με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα και τις διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού.
Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με κλάδους της οικονομίας που επιλέγουν, σε εθελοντική βάση, να καταρτίσουν ενδεικτικούς χάρτες πορείας για την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Πέρα από την ανάπτυξη τέτοιων χαρτών πορείας, η Επιτροπή θα διευκολύνει τον διάλογο σε επίπεδο ΕΕ και την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.
Πλαίσιο και επόμενα βήματα
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 12ης Δεκεμβρίου 2019, συμφώνησε ως προς τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050, σύμφωνα με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Παράλληλα, αναγνώρισε ότι είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο που θα ωφελεί όλα τα κράτη μέλη και θα περιλαμβάνει κατάλληλα μέσα, κίνητρα, στήριξη και επενδύσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα είναι οικονομικά αποδοτική, δίκαιη, κοινωνικά ισορροπημένη και αμερόληπτη, λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε κράτος μέλος αντιμετωπίζει διαφορετικές συνθήκες δεδομένου ότι ξεκινά από διαφορετική αφετηρία.
Στις 4 Μαρτίου 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της για ένα ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, ως σημαντικό μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2020, η Επιτροπή τροποποίησε την αρχική της πρόταση για το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, ώστε να συμπεριλάβει σε αυτή αναθεωρημένο στόχο μείωσης των εκπομπών στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030. Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης ανακοίνωση σχετικά με το σχέδιο κλιματικών στόχων για το 2030, η οποία συνοδευόταν από συνολική εκτίμηση επιπτώσεων.
Στις 10-11 Δεκεμβρίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του τάχθηκε υπέρ ενός δεσμευτικού ενωσιακού στόχου για καθαρή εσωτερική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990.
Το Συμβούλιο ενέκρινε γενική προσέγγιση σχετικά με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα στις 17 Δεκεμβρίου 2020, και στη συνέχεια το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο δρομολόγησαν σειρά τριμερών συσκέψεων με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί του τελικού κειμένου.
Το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία επί της πρότασης στις 21 Απριλίου 2021.
Το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, το οποίο έχει πλέον εγκριθεί τόσο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όσο και από το Συμβούλιο θα υπογραφεί και θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα, προτού τεθεί σε ισχύ.
Διαβάστε εδώ τον Κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου με στόχο την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 401/2009 και (ΕΕ) 2018/1999 («ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα»).
Δείτε εδώ την τροποποιημένη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Δείτε εδώ την δράση της ΕΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Φωτογραφία: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
