Ένα σχέδιο που πρότειναν η Stellantis και η Renault για τη δημιουργία ξεχωριστής κατηγορίας μικρών αυτοκινήτων στην Ευρώπη απέκτησε έναν βασικό υποστηρικτή: την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στην ομιλία της για την «Κατάσταση της Ένωσης» στις 10 Σεπτεμβρίου, η φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τους κατασκευαστές αυτοκινήτων σε μια Νέα Πρωτοβουλία για Προσιτά Μικρά Αυτοκίνητα.
«Εκατομμύρια Ευρωπαίοι θέλουν να αγοράσουν προσιτά ευρωπαϊκά αυτοκίνητα», δήλωσε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. «Δεν μπορούμε να αφήσουμε την Κίνα και άλλους να κατακτήσουν αυτήν την αγορά».
Το ζήτημα της δημιουργίας κατηγορίας μικρών αυτοκινήτων θα συζητηθεί στις 12 Σεπτεμβρίου, στη συνάντηση αξιωματούχων της ΕΕ με τους φορείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, στο πλαίσιο του τρίτου γύρου του «στρατηγικού διαλόγου» για το μέλλον του ευρωπαϊκού κλάδου. Στην ατζέντα περιλαμβάνονται επίσης οι κανονισμοί για τις εκπομπές και τα μέτρα ανταγωνιστικότητας, όπως η στήριξη των εφοδιαστικών αλυσίδων μπαταριών και ημιαγωγών.
Η Επιτροπή είχε δηλώσει νωρίτερα φέτος ότι θα εξετάσει τις προτάσεις της Renault και της Stellantis για ξεχωριστό κανονιστικό πλαίσιο μικρών αυτοκινήτων, αλλά η επίσημη στήριξη της φον ντερ Λάιεν αποτελεί το πιο ισχυρό μέχρι στιγμής μήνυμα ότι η ΕΕ προτίθεται να δράσει.
Στην ομιλία της, η φον ντερ Λάιεν ζήτησε τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού ηλεκτρικού αυτοκινήτου» που θα είναι «καθαρό, αποδοτικό και ελαφρύ», οικονομικά προσιτό και κατασκευασμένο στην Ευρώπη με ευρωπαϊκές εφοδιαστικές αλυσίδες.
«Το μέλλον θα είναι ηλεκτρικό και η Ευρώπη πρέπει να είναι μέρος του», είπε, χωρίς να διευκρινίσει αν οι νέοι κανόνες θα μπορούσαν να περιλάβουν και αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Η πρότασή της έγινε δεκτή με ανάμεικτες αντιδράσεις από τους ευρωβουλευτές — χειροκροτήματα αλλά και επιφωνήματα αποδοκιμασίας.
Η Stellantis χαιρέτισε την πρωτοβουλία χαρακτηρίζοντάς την «οραματική και επείγουσα», ζητώντας απλοποίηση των κανονισμών και δημιουργία νέας κατηγορίας οχημάτων για μείωση του κόστους, σύμφωνα με την εφημερίδα La Repubblica.
Τα ιαπωνικά «kei cars» και οι βραζιλιάνικοι κανόνες «carro popular» ως πρότυπα
Δεν είναι ακόμη σαφές τι μορφή θα λάβουν οι νέοι κανονισμοί. Στην Ιαπωνία, τα μικρά kei cars, περιορισμένα σε κυβισμό και διαστάσεις, αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα τρίτο της αγοράς, ενώ στη Βραζιλία οι κανόνες «carro popular» μειώνουν σημαντικά τη φορολογία για αυτοκίνητα με κινητήρες έως 1 λίτρο.
Το 2024, ο τότε διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Renault και επικεφαλής της ACEA, Λούκα ντε Μέο, ζήτησε τη δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού kei car». Σε ανοιχτή επιστολή προς τους ευρωβουλευτές, επισήμανε ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί «έχουν επηρεάσει αρνητικά την κερδοφορία του τμήματος των μικρών αυτοκινήτων, με τις πωλήσεις να μειώνονται κατά 40% τα τελευταία 20 χρόνια». Πρότεινε να αντληθεί έμπνευση από την Ιαπωνία και τα μικρά αστικά οχήματά της.
«Η καθημερινή οδήγηση σε ένα ηλεκτρικό όχημα 2,5 τόνων είναι προφανώς περιβαλλοντικά παράλογη», πρόσθεσε, καλώντας τη βιομηχανία να επιστρέψει στα θεμέλιά της: τη μαζική ανάπτυξη μικρών αυτοκινήτων για αστικές μετακινήσεις και παραδόσεις μικρών αποστάσεων.
Ο πρόεδρος της Stellantis, Τζον Έλκαν, υιοθέτησε φέτος το αίτημα του ντε Μέο. «Δεν υπάρχει λόγος, εφόσον η Ιαπωνία έχει το kei car, που αποτελεί το 40% της αγοράς, να μην έχει και η Ευρώπη το δικό της E-Car», δήλωσε στο Συνέδριο Automotive News Europe στο Τορίνο, τον Ιούνιο.
Ο Έλκαν υπενθύμισε ότι μόλις το 2019 πωλήθηκαν στην Ευρώπη ένα εκατομμύριο αυτοκίνητα κάτω των 15.000 ευρώ, ενώ σήμερα ο αριθμός αυτός περιορίζεται μόλις σε 100.000. Τα μικρά αυτοκίνητα όπως το Fiat 500 βρίσκονταν κάποτε στον πυρήνα της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας — προσφέροντας προσιτή κινητικότητα στις μάζες. Όμως οι κανονισμοί που αύξησαν το βάρος και το κόστος τα κατέστησαν μη κερδοφόρα.
Οι υψηλότερες τιμές των μικρών αυτοκινήτων οφείλονται κυρίως στους κανονισμούς, τόνισε ο Έλκαν. Σε κοινή συνέντευξη με τον ντε Μέο που δημοσιεύτηκε τον Μάιο στη Le Figaro, σημείωσε ότι οι πωλήσεις αυτοκινήτων στην ΕΕ βρίσκονται σε καταστροφικά επίπεδα και ότι η ύπαρξη ειδικών κανονισμών για τα μικρά αυτοκίνητα είναι «στρατηγικής σημασίας».
«Με αυτούς τους ρυθμούς, αν η πορεία δεν αλλάξει, θα χρειαστεί να πάρουμε οδυνηρές αποφάσεις για τη βιομηχανική μας βάση μέσα στα επόμενα τρία χρόνια», είπε.
Ο επικεφαλής Ευρώπης της Stellantis, Ζαν-Φιλίπ Ιμπαράτο, δήλωσε στο σαλόνι αυτοκινήτου IAA ότι οι κανονισμοί για μικρά αυτοκίνητα θα πρέπει να καλύπτουν τόσο τα ηλεκτρικά όσο και τα θερμικά μοντέλα, πιθανόν για οχήματα έως 3,5 μέτρων μήκους, με μειωμένες απαιτήσεις ασφαλείας.
Αγορά έως 3 εκατ. μικρών προσιτών EVs
Οι υποστηρικτές τονίζουν ότι μια νέα κατηγορία μικρών αυτοκινήτων θα καλύψει το κενό ανάμεσα στα φθηνά τετράκυκλα, όπως το Citroën Ami (που περιορίζονται σε χαμηλές ταχύτητες πόλης και δύο επιβάτες), και στα ολοένα ακριβότερα επιβατικά αυτοκίνητα που μπορούν να κινηθούν σε αυτοκινητόδρομο.
Δεν είναι σαφές αν θα χρειαστεί δημιουργία νέας κατηγορίας έγκρισης τύπου ή τροποποίηση των υφιστάμενων κανονισμών Μ1 για επιβατικά οχήματα.
Ο ερευνητής Τομάσο Πάρντι του πανεπιστημίου ENS Paris-Saclay, συν-συγγραφέας μελέτης για τους πιθανούς κανονισμούς μικρών αυτοκινήτων στην Ευρώπη, εκτιμά ότι η αγορά για προσιτά μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα μπορούσε να φτάσει τα 3 εκατομμύρια οχήματα, προστιθέμενος όγκος που θα αναζωογονούσε την αγορά.
Αυτός ο όγκος, σημειώνουν οι ερευνητές, θα μπορούσε να επαναφέρει την αγορά στα προ πανδημίας επίπεδα και να αποτρέψει την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας.
