Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία επιθυμεί τα plug-in υβριδικά οχήματα να θεωρηθούν «ουδέτερα ως προς τον άνθρακα», όμως τα δεδομένα από χιλιάδες αυτοκίνητα δείχνουν ότι τα PHEV εκπέμπουν κατά μέσο όρο μόλις 19% λιγότερο CO₂ ανά χιλιόμετρο σε σχέση με τα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα.
Οι κατασκευαστές ασκούν πίεση στους νομοθέτες της ΕΕ να θεωρήσουν τα υβριδικά «καθαρά οχήματα» στο πλαίσιο μιας «τεχνολογικά ουδέτερης» προσέγγισης για την απανθρακοποίηση των μεταφορών. Όμως, η ανάλυση της οργάνωσης T&E (Transport & Environment) σε δεδομένα εκπομπών από 127.000 PHEV αποκαλύπτει ότι εκπέμπουν πολύ περισσότερα από όσα δηλώνονται και ότι η επιπλέον κατανάλωση καυσίμου κοστίζει στον μέσο οδηγό 500 € ετησίως.
Τα PHEV και η πραγματικότητα των εκπομπών
Τα plug-in υβριδικά υποτίθεται ότι μειώνουν τις εκπομπές και την κατανάλωση καυσίμου εναλλάσσοντας την κίνηση μεταξύ μπαταρίας —που φορτίζεται από πρίζα— και κινητήρα βενζίνης ή πετρελαίου. Στην πράξη, όμως, οι εκπομπές CO₂ των PHEV είναι σχεδόν πέντε φορές υψηλότερες από αυτές που δείχνουν οι επίσημες δοκιμές.
Σύμφωνα με την ανάλυση της T&E, βασισμένη σε στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) από μετρητές καυσίμου 127.000 οχημάτων που ταξινομήθηκαν το 2023, τα PHEV εκπέμπουν 135 γρ. CO₂/χλμ. κατά μέσο όρο. Για σύγκριση, τα βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα εκπέμπουν 166 γρ. CO₂/χλμ.
Οι θερμικοί κινητήρες δουλεύουν ακόμα και σε ηλεκτρική λειτουργία
Ακόμα και όταν κινούνται θεωρητικά σε ηλεκτρική λειτουργία, τα PHEV καταναλώνουν 3 λίτρα βενζίνης ανά 100 χλμ., σύμφωνα με τα δεδομένα του ΕΟΠ. Αυτό σημαίνει ότι εκπέμπουν 68 γρ. CO₂/χλμ. σε ηλεκτρική λειτουργία — δηλαδή 8,5 φορές περισσότερα από όσα ισχυρίζονται οι επίσημες δοκιμές.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι ηλεκτροκινητήρες των PHEV συνήθως δεν έχουν αρκετή ισχύ για υψηλές ταχύτητες ή απότομες ανηφόρες, οπότε ενεργοποιείται ο θερμικός κινητήρας. Κατά μέσο όρο, ο κινητήρας παρέχει ισχύ για σχεδόν το ένα τρίτο της απόστασης που υποτίθεται ότι διανύεται ηλεκτρικά.
500 € επιπλέον τον χρόνο
Η έκθεση της T&E υπολογίζει ότι, λόγω της κρυφής κατανάλωσης καυσίμου τόσο στην ηλεκτρική όσο και στη μηχανική λειτουργία, τα PHEV κοστίζουν στους οδηγούς περίπου 500 € περισσότερα ετησίως για καύσιμα και φόρτιση.
Επιπλέον, τα plug-in υβριδικά είναι ακριβότερα στην αγορά από τις «καθαρές» εναλλακτικές. Το μέσο κόστος πώλησης ενός PHEV σε Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένο Βασίλειο το 2025 είναι 55.700 €, σύμφωνα με το Bloomberg Intelligence, δηλαδή 15.200 € περισσότερο από το μέσο κόστος ενός αμιγώς ηλεκτρικού αυτοκινήτου.
Ο Lucien Mathieu, διευθυντής του τομέα αυτοκινήτων στην T&E, δήλωσε:
«Τα plug-in υβριδικά είναι μία από τις μεγαλύτερες απάτες στην ιστορία της αυτοκινητοβιομηχανίας. Εκπέμπουν σχεδόν όσο τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. Ακόμα και σε ηλεκτρική λειτουργία ρυπαίνουν οκτώ φορές περισσότερο απ’ ό,τι δείχνουν οι επίσημες δοκιμές. Η τεχνολογική ουδετερότητα δεν μπορεί να σημαίνει την αγνόηση της πραγματικότητας ότι, ακόμη και μετά από μια δεκαετία, τα PHEV ποτέ δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα.»
Μεγαλύτερη αυτονομία = περισσότερες εκπομπές
Οι εκπομπές των PHEV αυξάνονται λόγω της τάσης για μεγαλύτερη ηλεκτρική αυτονομία: οι μεγαλύτερες μπαταρίες καθιστούν τα οχήματα βαρύτερα και άρα καταναλώνουν περισσότερο καύσιμο όταν λειτουργούν με κινητήρα. Επιπλέον, τα βαρύτερα οχήματα καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια και όταν κινούνται ηλεκτρικά.
Σύμφωνα με τα δεδομένα, τα plug-in υβριδικά με ηλεκτρική αυτονομία άνω των 75 χλμ. εκπέμπουν περισσότερο CO₂ κατά μέσο όρο από εκείνα με αυτονομία 45–75 χλμ.
Η Mercedes-Benz έχει το μεγαλύτερο χάσμα μεταξύ επίσημων και πραγματικών εκπομπών PHEV: σύμφωνα με τα στοιχεία του 2023, εκπέμπει 494% περισσότερα κατά μέσο όρο. Το μοντέλο GLE-Class κατέχει το ρεκόρ, με πραγματικές εκπομπές 611% υψηλότερες από τις επίσημες τιμές. Οι υπόλοιποι μεγάλοι Ευρωπαίοι κατασκευαστές παρουσίασαν εκπομπές περίπου 300% υψηλότερες από τις δηλωμένες.
Οι πιέσεις για μετά το 2035
Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία ζητά να επιτραπεί η πώληση PHEV και μετά την προθεσμία του 2035 για τα οχήματα μηδενικών εκπομπών. Οι κατασκευαστές απαιτούν επίσης από την ΕΕ να καταργήσει τους «συντελεστές χρησιμότητας» που διορθώνουν τις επίσημες τιμές CO₂ των PHEV. Οι συντελεστές αυτοί, προγραμματισμένοι για τα έτη 2025 και 2027, μειώνουν σταδιακά το χάσμα μεταξύ των επίσημων και των πραγματικών εκπομπών, καθιστώντας αυστηρότερους τους στόχους CO₂ της ΕΕ και ωθώντας τους κατασκευαστές να διαθέτουν περισσότερα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα.
Ο Mathieu προειδοποίησε:
«Η χαλάρωση των κανόνων για τα plug-in υβριδικά είναι σαν να ανοίγεις μια τρύπα στο κύτος του νόμου της Ευρώπης για τα αυτοκίνητα και το CO₂. Αντί να οδηγήσουμε την αγορά προς προσιτά οχήματα μηδενικών εκπομπών, οι κατασκευαστές θα την πλημμυρίσουν με ακριβά, ρυπογόνα PHEV. Έτσι κινδυνεύει να βυθιστεί η εμπιστοσύνη στις επενδύσεις για ηλεκτρικά οχήματα, την οποία η αγορά έχει απόλυτη ανάγκη.»
