Με αφορμή το συνέδριο του το υπό ίδρυση δικτύου πόλεων «Ήλεκτρον» ο υφυπουργός Μεταφορών, Γιάννης Κεφαλογιάννης αναφέρθηκε στη δημιουργία θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέπει την ανάπτυξη και διεύρυνση της χρήσης του υδρογόνου ως καύσιμου.
Το συνέδριο «Υδρογόνο Μια Ευκαιρία για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη», διοργάνωσε το “Ήλεκτρον“, μια πρωτοβουλία για την προώθηση των βιώσιμων αστικών μεταφορών και της ασφαλούς κινητικότητας.
Το Δίκτυο Πόλεων για την Προώθηση των Βιώσιμων Καθαρών Μεταφορών και της Ασφαλούς Κινητικότητας «Ήλεκτρον» είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, που σκοπεύει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στους τομείς του περιβάλλοντος, της ενέργειας, των καθαρών μεταφορών και της ασφαλούς προσβασιμότητας και κινητικότητας που θέτει η Πράσινη Συμφωνία.
Μέλη του Ήλεκτρον μπορούν να γίνουν Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμοι, Περιφέρειες και λοιποί φορείς) και Κοινωνικοί ή Επιστημονικοί Φορείς.
Ιδρυτικά μέλη του “Ήλεκτρον” είναι πέντε δήμοι (Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Αγίας Παρασκευής, Αλίμου, Βριλησσίων και Γλυφάδας), ενώ προβλέπεται η επέκταση του Δικτύου σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Από τη στιγμή που θα ανοίξει ο δρόμος για τη χρήση του Υδρογόνου στις Μεταφορές, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προτίθεται να αναπτύξει ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο ώστε να αναπτυχθεί η χρήση του καυσίμου σταδιακά και με βάση τις ευρωπαϊκές προοπτικές» τόνισε ο υφυπουργός και σημείωσε πως αυτό συνεπάγεται τη διάθεση του συγκεκριμένου καυσίμου μεταφορών στα διευρωπαϊκά δίκτυα, στο σιδηροδρομικό δίκτυο και στη συνέχεια, στις αστικές μεταφορές.
Κατά την τοποθέτησή του, ο υφυπουργός Μεταφορών Γιάννης Κεφαλογιάννης ανέφερε τα εξής:
«Το θέμα της σημερινής συζήτησης για το Υδρογόνο αποτυπώνει αυτό που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ακουγόταν κυρίως σε ένα στενό πλαίσιο επιστημονικών κύκλων: τις πολλές δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η χρήση του υδρογόνου στην οικονομική πρόοδο και στον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Και είναι ελπιδοφόρο, που σε ένα τέτοιο δύσκολο και σημαντικό πλάνο, η Τοπική Αυτοδιοίκηση επέλεξε να πρωτοπορεί. Αναφέρομαι ιδιαίτερα στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης που κατάφεραν τα προηγούμενα χρόνια να εκπονήσουν ολοκληρωμένα σχέδια για την εφαρμογή των τεχνολογιών του υδρογόνου, απορροφώντας σχετικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις. Η προσπάθεια αυτή γίνεται σήμερα περισσότερο οργανωμένη μέσα από το «Ήλεκτρον», το «Δίκτυο πόλεων για την προώθηση των βιώσιμων καθαρών μεταφορών και της ασφαλούς κινητικότητας».
Ευελπιστούμε ότι αυτή η πρωτοβουλία θα κινητοποιήσει ακόμη περισσότερες δυνάμεις και θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, που σχεδιάζονται για τα επόμενα χρόνια και θα προσφέρουν χρηματοδοτικά εργαλεία για την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Και οι ΟΤΑ θα πρέπει να είναι έτοιμοι.
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις περιφερειακές κρατικές ενισχύσεις, που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2022, αναμένεται να δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη πράσινων υποδομών, στις οποίες περιλαμβάνεται το υδρογόνο.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παρακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και έχει τη βούληση να καταρτίσει το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει την εφαρμογή των νέων καθαρών τεχνολογιών. Ο συντονισμός μίας τέτοιας προσπάθειας οδηγεί άλλωστε στον βασικό κοινοτικό στόχο των καθαρών μεταφορών, όπως επίσης στην ανάπτυξη μίας νέας οικονομίας με πολλές προοπτικές και αξιόλογες νέες ευκαιρίες απασχόλησης.
Εμείς, θα φροντίσουμε να προβούμε στις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις, όσον αφορά τον τομέα των μεταφορών, για την πλήρη αξιοποίηση όλων αυτών των χρηματοδοτικών εργαλείων και την εφαρμογή των νέων τεχνολογιών, επιταχύνοντας την πορεία της Ελλάδας προς ένα μέλλον μηδενικών εκπομπών, προάγοντας μία μορφή σύγχρονης οικονομίας.
Ας δούμε όμως την εικόνα που υπάρχει σήμερα.
Αναμένοντας τον χαρακτηρισμό του υδρογόνου ως καύσιμο μεταφορών στην χώρα μας, που αποτελεί το πρώτο βήμα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα κληθεί να αντιμετωπίσει όλα τα ζητήματα που άπτονται της χρήσης του νέου καυσίμου.
Αυτό σημαίνει ότι απαιτούνται:
- Σταθμοί ανεφοδιασμού οχημάτων, δηλαδή πρατήρια υδρογόνου
- Προδιαγραφές των εγκαταστάσεων
- Προδιαγραφές ασφαλείας
- Ταξινόμηση και τεχνικός έλεγχος οχημάτων υδρογόνου και φυσικά,
- Τεχνική Υποστήριξη, που σημαίνει εξειδικευμένα συνεργεία και τεχνίτες που να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις να ελέγχουν και να επισκευάζουν αυτά τα οχήματα
Γιατί δεν αρκεί κάποιος να χρησιμοποιεί ένα όχημα μηδενικών εκπομπών. Πρέπει να εξασφαλίζεται και η υποστήριξη του οχήματος σε όλη τον κύκλο ζωής του.
Και φυσικά, η υδρογονοκίνηση δεν αφορά μόνο στις οδικές μεταφορές, αλλά και τον σιδηρόδρομο. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών γνωρίζει λοιπόν τον οδικό χάρτη που θα πρέπει να ακολουθήσει για να διευκολύνει την υδρογονοκίνηση, όμως στη συγκεκριμένη περίπτωση χρειάζεται κάτι περισσότερο. Η εξειδικευμένη γνώση και η εμπειρία του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών Δημόκριτος. Γι΄ αυτό τον σκοπό το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προτίθεται να συνεργαστεί με τον Δημόκριτο σε αυτή την πορεία, καθώς είναι ήδη ο Εθνικός Εκπρόσωπος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Υδρογόνο.
Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικά ηλιακά και αιολικά πεδία για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου. Χρειαζόμαστε γνώση, σχέδιο και όραμα και στρατηγική ώστε να επιτύχουμε και αυτόν το στόχο».
Σε ερώτηση σχετικά με το πως θα μπορούσαν να εξειδικευτούν οι δράσεις του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών όσον αφορά στη χρήση του Υδρογόνου στις μεταφορές, ο κ. Κεφαλογιάννης ανέφερε τα εξής:
«Από τη στιγμή που θα ανοίξει ο δρόμος για τη χρήση του Υδρογόνου στις Μεταφορές, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προτίθεται να αναπτύξει ένα πλήρες θεσμικό πλαίσιο ώστε να αναπτυχθεί η χρήση του καυσίμου σταδιακά και με βάση τις ευρωπαϊκές προοπτικές.
Καταρχάς, αυτό συνεπάγεται τη διάθεση του συγκεκριμένου καυσίμου μεταφορών στα διευρωπαϊκά δίκτυα, στο σιδηροδρομικό δίκτυο και στη συνέχεια, στις αστικές μεταφορές.
Και αυτή η ιεράρχηση εξηγείται ως εξής. Τα πρώτα πρατήρια θα πρέπει να αναπτυχθούν στο διευρωπαϊκό οδικό δίκτυο, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη μετακίνηση των οχημάτων.
Δηλαδή, ένα όχημα που έρχεται από το εξωτερικό δεν γίνεται να έχει εφοδιαστεί με υδρογόνο σε χώρα της αλλοδαπής και όταν περάσει τα ελληνικά σύνορα να μην υπάρχει δυνατότητα ανεφοδιασμού. Πρέπει να μπορεί να συνεχίσει το ταξίδι του.
Σε δεύτερο στάδιο, απαιτείται η κάλυψη του ανεφοδιασμού των τρένων υδρογόνου τα οποία θα χρησιμοποιούν το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο.
Κάποιες χώρες έχουν ήδη προγραμματίσει να θέσουν σύντομα σε τροχιά τρένα υδρογόνου.
Στις αστικές μεταφορές, ένα σημαντικό πεδίο. Σε πρώτη φάση, το υδρογόνο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα οχήματα ειδικών χρήσεων που διαθέτουν Δήμοι και Περιφέρειες, όπως πχ απορριμματοφόρα, σκούπες και στη συνέχεια, γιατί όχι στο μέλλον, και στις δημοτικές συγκοινωνίες.
Ειδικά τα απορριμματοφόρα, παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς είναι πιο εύκολο να διαμορφωθούν μικροί σταθμοί ανεφοδιασμού στους χώρους στάθμευσης τους, αφού είναι εκ των προτέρων γνωστές με ακρίβεια οι χιλιομετρικές αποστάσεις που διανύουν.
Η χρήση του καυσίμου για τα απορριμματοφόρα έχει και ένα άλλο όφελος, ότι τα οχήματα κινούνται αθόρυβα, συνεπώς περιορίζεται η ηχορύπανση κατά τις μεταμεσονύκτιες ώρες.
Θα ήθελα να τονίσω ότι σε όλο αυτό το εγχείρημα, το οποίο απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές προδιαγραφές και προηγμένη επιστημονική γνώση θα βρίσκεται στο πλευρό μας ο Δημόκριτος.
Και θα είναι ίσως η πρώτη φορά που ένα Εθνικό Κέντρο Έρευνας θα διοχετεύσει απευθείας την τεχνογνωσία του στο Δημόσιο Τομέα για τη σωστή διαμόρφωση ενός νέου θεσμικού πλαισίου», κατέληξε ο κ. Κεφαλογιάννης.
Ο Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, δήλωσε στον χαιρετισμό του ότι πρόθεση της Περιφέρειας είναι να στηρίξει τις προσπάθειες των δήμων που θα θελήσουν να δημιουργήσουν υποδομές υδρoγόνου, ενώ ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης αναφέρθηκε στην αναπτυξιακή προοπτική του σχεδίου “White Dragon”, που θα δώσει νέα πνοή στην περιοχή. Από την πλευρά του, ο Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης, Γιώργος Αλεξάκης, επισήμανε τις δυνατότητες εισαγωγής του υδρογόνου σε μια σειρά τομείς της ζωής και της οικονομίας της μεγαλονήσου που διαθέτει αυξημένο δυναμικό σε ΑΠΕ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη δείξει το δρόμο, στη Γερμανία λειτουργούν πάνω από 300 σταθμοί ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο, ενώ η διάθεση για στήριξη των έργων υποδομών υδρογόνου εκφράστηκε και μέσω των IPCEI (Important Projects of Common European Interest) στα οποία αναφέρθηκε και ο Γενικός Γραμματέας του Hydrogen Europe, Γιώργος Χατζημαρκάκης. Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης μπορούν και πρέπει να συμμετέχουν σε αυτές τις διαδικασίες, καθώς αναμένεται μάλιστα και νέος γύρος IPCEI, ενώ στο σύνολό της η χώρα μας μπορεί να καταστεί κόμβος υδρογόνου αξιοποιώντας τα λιμάνια της και τη γεωγραφική της θέση.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δηλώνει έτοιμη να εξετάσει ώριμες προτάσεις για χρηματοδότηση, που θα περιλαμβάνουν προκαταρκτικές τεχνο-οκονομικές μελέτες, σχετικές με έργα υδρογόνου στον τομέα των μεταφορών. Οι εκπρόσωποι της, Δέσποινα Τωμαδάκη και Monder Chargui, εξέφρασαν την πεποίθηση ότι είναι αναγκαία η δημιουργία “clusters” από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς «σκόρπια έργα δεν μπορούν να σταθούν» – για να είναι αποδοτικά τα έργα υδρογόνου να απαιτούν διαδημοτικές δράσεις.
Για την αναγκαιότητα της συνεργασίας των δήμων μίλησε ο Συντονιστής της Εθνικής Επιτροπής για το Υδρογόνο, Κωνσταντίνος Παπαλουκάς, επισημαίνοντας ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει στην Ελλάδα περίσσεια αιολική ενέργειας που πηγαίνει ανεκμετάλλευτη και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή υδρογόνου. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η δημιουργία Εθνικής Οικονομίας Υδρογόνου που θα πιάνει όλο τον κύκλο του υδρογόνου, από την παραγωγή του, μέχρι την κατανάλωσή του.
