Το 2024, το διατλαντικό εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ σε αυτοκίνητα, επαγγελματικά οχήματα και εξαρτήματα αυτοκινήτων ανήλθε στο εντυπωσιακό ποσό των €46,7 δισ.
Οι δασμοί του Προέδρου Διατλαντικό εμπόριο αυτοκινήτων – και οι πιθανές αντίποινες δασμολογικές πολιτικές της Ευρώπης – απειλούν να προκαλέσουν αναταραχή και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού – όχι μόνο για τους κατασκευαστές και τους καταναλωτές, αλλά και για τους εταιρικούς στόλους.
Από τις 2 Απριλίου, επιβάλλεται δασμός 25% σε όλα τα αυτοκίνητα που εξάγονται στις ΗΠΑ, ενώ τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων αναμένεται να υπόκεινται στον ίδιο δασμό από τον επόμενο μήνα.
Ποιος έχει περισσότερα να χάσει
Η ΕΕ απάντησε με δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο, και πιθανότατα σύντομα και σε αμερικανικά αυτοκίνητα και εξαρτήματα. Αυτή η αμοιβαία κλιμάκωση κινδυνεύει να εξελιχθεί σε έναν πλήρη εμπορικό πόλεμο, με τον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας στο επίκεντρο.
Πόσο επώδυνος θα είναι ένας εμπορικός πόλεμος για την αυτοκινητοβιομηχανία; Η ΕΕ παρουσιάζει σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα στον τομέα αυτό, κάτι που σημαίνει ότι έχει και περισσότερα να χάσει. Σύμφωνα με την Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων (ACEA), οι εξαγωγές της ΕΕ προς τις ΗΠΑ το 2024 περιλάμβαναν:
- περίπου 750.000 αυτοκίνητα (€38,5 δις), εκ των οποίων το 15% ήταν ηλεκτρικά οχήματα (EV),
- σχεδόν 8.500 επαγγελματικά οχήματα (€430 εκατ.), ενώ οι εξαγωγές των ΗΠΑ προς την ΕΕ περιλάμβαναν:
- περίπου 165.000 αυτοκίνητα (€7,7 δις), εκ των οποίων το 11% ήταν EVs,
- 4.300 επαγγελματικά οχήματα (€81 εκατ.).
Αν και οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν μόλις το 15% των 5,1 εκατ. εξαγόμενων αυτοκινήτων της ΕΕ, αυτές οι εξαγωγές αντιστοιχούν στο 22% της συνολικής αξίας των εξαγωγών.
Πολυτελή και premium
Αυτή η ανισορροπία αναδεικνύει την προτίμηση των ΗΠΑ για premium και πολυτελή ευρωπαϊκά αυτοκίνητα, ιδιαίτερα από γερμανικές εταιρείες όπως οι BMW, Mercedes-Benz και Volkswagen (συμπεριλαμβανομένης της Porsche).
Τα ανταλλακτικά επίσης παίζουν καίριο ρόλο στο διατλαντικό εμπόριο αυτοκινήτων. Οι ΗΠΑ προμηθεύονται το 60% των εξαρτημάτων τους από το εξωτερικό – κυρίως από Καναδά και Μεξικό, αλλά και η ΕΕ έχει σημαντικό μερίδιο. Αντίστοιχα, οι ευρωπαίοι κατασκευαστές εξαρτώνται από αμερικανικά εξαρτήματα, υπογραμμίζοντας τη διεθνοποιημένη και άκρως ενσωματωμένη φύση των εφοδιαστικών αλυσίδων του κλάδου. Οι δασμοί του Τραμπ, με στόχο την ενίσχυση της αμερικανικής παραγωγής, ενδέχεται να έχουν αντίθετο αποτέλεσμα, αυξάνοντας το κόστος και διαταράσσοντας αυτά τα περίπλοκα δίκτυα.
Στην πραγματικότητα, πρόσφατη μελέτη από το Κέντρο Έρευνας για την Αυτοκινητοβιομηχανία εκτιμά ότι οι δασμοί του Τραμπ θα αυξήσουν το κόστος των αμερικανικών αυτοκινητοβιομηχανιών κατά €94,8 δισ. Οι «Big Three» του Ντιτρόιτ – Ford, GM και Stellantis – αναμένεται να υποστούν πλήγμα ύψους €36,9 δισ. Κατά μέσο όρο, θα πρέπει να δαπανήσουν επιπλέον €7.550 ανά εισαγόμενο όχημα και €4.390 επιπλέον για εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται στην εσωτερική παραγωγή.
Αύξηση τιμών
Ο δασμός 25% του Τραμπ θα αυξήσει φυσικά και τις τιμές των ευρωπαϊκών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ. Αν αυτοί οι δασμοί μετακυληθούν πλήρως στους καταναλωτές, το κόστος των ευρωπαϊκών οχημάτων του 2024 που πωλούνται στις ΗΠΑ θα αυξηθεί κατά €9,6 δισ. – ή €12.800 ανά αυτοκίνητο – αποκλείοντας πολλούς αγοραστές και πλήττοντας κυρίως τις γερμανικές πολυτελείς μάρκες.
Αν υποθέσουμε ότι η ΕΕ απαντήσει με αντίστοιχο δασμό 25% στα αμερικανικά αυτοκίνητα, αυτό θα αυξήσει το κόστος των αμερικανικών οχημάτων που πωλούνται στην Ευρώπη το 2024 κατά €1,9 δισ. ή €11.500 ανά όχημα, πλήττοντας ιδιαίτερα τη Ford και τη Stellantis, που κατασκευάζουν πολλά ευρωπαϊκά μοντέλα στις ΗΠΑ.
Οι παραπάνω υπολογισμοί βασίζονται στην υπόθεση ότι οι όγκοι πωλήσεων θα παραμείνουν σταθεροί, κάτι που είναι απίθανο. Οι υψηλότερες τιμές λόγω των δασμών ενδέχεται να απορροφηθούν μερικώς από τους κατασκευαστές, αλλά το μεγαλύτερο μέρος θα περάσει στους καταναλωτές. Αυτό θα μειώσει τη ζήτηση, οδηγώντας σε περαιτέρω μείωση της παραγωγής, της κερδοφορίας και της απασχόλησης και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Χαμένοι και από τις δύο πλευρές
Πρόκειται για ένα σενάριο «ήττας και για τις δύο πλευρές» που θα αναδιαμορφώσει ριζικά το τοπίο της αυτοκινητοβιομηχανίας:
- Για τα EVs: Η αύξηση τιμών στα ευρωπαϊκά EV στις ΗΠΑ και στα αμερικανικά EV στην ΕΕ μπορεί να ανοίξει τον δρόμο στα κινεζικά EVs, τα οποία, παρά τους δασμούς, ίσως αποκτήσουν ξανά πλεονέκτημα τιμής.
- Για τους εταιρικούς στόλους: Η αύξηση των τιμών ενοικίασης και οι αλλαγές στην ανταγωνιστικότητα των μοντέλων θα αναγκάσουν τις επιχειρήσεις να επανεξετάσουν τις πολιτικές τους για τα οχήματα.
- Για τους παραδοσιακούς OEMs: Ford, GM, Mercedes και BMW θα πρέπει να διαχειριστούν αυξημένα κόστη, ενδεχομένως μειώνοντας την παραγωγή για να παραμείνουν βιώσιμες.
Μια αχτίδα ελπίδας
Το 2024, το διατλαντικό εμπόριο αυτοκινήτων περιλάμβανε περίπου 950.000 αυτοκίνητα και επαγγελματικά οχήματα, συνολικής αξίας σχεδόν €47 δισ. ($53,5 δισ.). Αν οι δασμοί διατηρηθούν, τόσο ο όγκος όσο και η αξία αυτού του εμπορίου θα μειωθούν.
Ωστόσο, παρά την οικονομική αναστάτωση, η ευμετάβλητη φύση της δασμολογικής πολιτικής του Τραμπ προσφέρει κάποια ελπίδα. Εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ θα μπορούσαν να μετριάσουν ή ακόμη και να αναστρέψουν τα μέτρα αυτά, ελαφρύνοντας το βάρος για κατασκευαστές και καταναλωτές. Προς το παρόν, το διατλαντικό εμπόριο αυτοκινήτων, πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ, βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι – ένα πεδίο μάχης υψηλών διακυβεύσεων, όπου η διπλωματία μπορεί ακόμα να επικρατήσει.
