Υπό το εμπορικό σήμα της AVIN, παρουσιάστηκε ο πρώτος εμπορικός σταθμός ανεφοδιασμού Υδρογόνου στους Αγίους Θεοδώρους.
Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 3 εκατ. ευρώ, που σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της κινητικότητας με υδρογόνο στη χώρα.
Το έργο αυτό διακρίνεται για σημαντικές πρωτιές σε εθνική, περιφερειακή και ευρωπαϊκή κλίμακα. Είναι το πρώτο, δημόσια προσβάσιμο, εμπορικό πρατήριο υδρογόνου που κατασκευάζεται στη χώρα και από τα πρώτα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Είναι το πρώτο που υλοποιείται στην Ευρώπη με συγχρηματοδότηση (κατά 50%) από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Connecting Europe Facility (CEF) – Transport και το πρώτο έργο που ανοίγει τον δρόμο για την εμπορική διάθεση αμιγώς πράσινων καυσίμων για τις οδικές μεταφορές στη χώρα.
To πρατήριο ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο (Hydrogen Refueling Station – HRS) είναι μια καινοτόμα εγκατάσταση υψηλής τεχνολογίας και αυστηρών προδιαγραφών. Ο σταθμός επιτρέπει την τροφοδοσία οχημάτων υδρογόνου ελαφρού και βαρέως τύπου, ενισχύοντας τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και υποστηρίζοντας τον στόχο της Motor Oil για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων στον τομέα των μεταφορών.
Η Coral Gas ανέλαβε την προμήθεια και μεταφορά από το εξωτερικό, και εν συνεχεία αποθήκευση του πράσινου υδρογόνου για τη λειτουργία του πρατηρίου. Στο μέλλον η πλήρωση των trailers θα γίνεται στο σταθμό φόρτωσης υδρογόνου που κατασκευάζει η Motor Oil στο διυλιστήριο.
Επίσης, η bfs, κατασκευαστική εταιρεία του Ομίλου, ανέλαβε και υλοποίησε το απαιτητικό έργο κατασκευής και επίβλεψης δοκιμαστικής λειτουργίας και ασφαλείας του πρατηρίου.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρουσιάστηκαν όλα τα χαρακτηριστικά που αφορούν στις συνθήκες μεταφοράς, αποθήκευσης, εφοδιασμού και δόθηκαν απαντήσεις για τη λειτουργία του πρατηρίου υδρογόνου και τα πλεονεκτήματα που μπορούν να αναδειχθούν από το πιλοτικό αυτό πρώτο εγχείρημα στον τομέα της υδρογονοκίνησης στη χώρα.
Ο Γενικός Διευθυντής της AVIN OIL, κ. Ιωάννης Ραπτάκης δήλωσε: “Η σπουδαιότητα των εναλλακτικών καυσίμων και της κυκλικής οικονομίας είναι έκδηλη στο πλάνο ανάπτυξης μας, με κομβικό τον ρόλο του υδρογόνου στα εμβληματικά έργα που ήδη υλοποιεί ο Όμιλος. Το υδρογόνο αναμένεται να έχει σημαντικό ρόλο για την παραγωγή καυσίμων μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος. Εμείς σήμερα ανοίγουμε αυτή τη δυνατότητα στον τελικό καταναλωτή, ανοίγουμε τον δρόμο στην υδρογονοκίνηση, κόβοντας πρώτοι το νήμα στις μελλοντικές λύσεις που ήδη δοκιμάζονται στην Ευρώπη”.
Ο Γενικός Διευθυντής της Coral Gas, κ. Παναγιώτης Χαριτόπουλος δήλωσε: “Στην Coral Gas έχουμε στόχο να ηγηθούμε στην ενεργειακή μετάβαση. Και να μην ξεχνάμε ότι τα καύσιμα είναι πλήρως συμβατά με το DNA της εταιρείας μας, και άρα για εμάς είναι ένα φυσικό μονοπάτι που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Ταυτόχρονα, μέσα από τις πρωτοβουλίες μας για καθαρές ενεργειακές λύσεις, είμαστε περήφανοι που συμβάλλουμε σε έναν πιο καθαρό και βιώσιμο μέλλον”.
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε συζήτηση μεταξύ των κκ. Γιώργου Χατζημαρκάκη, CEO της Hydrogen Europe, και Κωνσταντίνου Χατζηφώτη, Διευθυντή Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Ομίλου Motor Oil.
O κ. Χατζημαρκάκης δήλωσε: “Το υδρογόνο δεν είναι απλώς μια λύση για το κλίμα — είναι η ευκαιρία για ισχυρή ενεργειακή ασφάλεια και καινοτομία. Η Ελλάδα μπορεί να ηγηθεί στη ναυτιλία, τις μεταφορές και την αποθήκευση ενέργειας. Η Motor Oil ήδη δείχνει τον δρόμο, προωθώντας ενεργά την πράσινη μετάβαση”.
Ο κ. Χατζηφώτης δήλωσε: “Η κατασκευή και λειτουργία του πρώτου εμπορικού, δημόσια προσβάσιμου πρατήριου υδρογόνου στην Ελλάδα, μέσω και της συνδυαστικής αξιοποίησης ενωσακών χρηματοδοτικών εργαλείων, αποτελούν ένα πρωτοποριακό επίτευγμα και προσθέτουν ένα σημαντικού συμβολισμού ορόσημο στην αλυσίδα αξίας υδρογόνου που αναπτύσσει ο Όμιλος Motor Oil”.
Με την υποδομή του πρώτου πρατηρίου υδρογόνου, η χώρα μπαίνει στον ευρωπαϊκό χάρτη σύγχρονων οδικών μεταφορών. Το πρατήριο της AVIN και τα trailers υδρογόνου τα οποία λειτουργεί η Coral Gas είναι τα πρώτα απτά δείγματα του στρατηγικού πλάνου του Ομίλου Motor Oil για την ανάπτυξη αλυσίδας αξίας υδρογόνου στη χώρα.
Πιο αναλυτικά, ας δούμε πώς περιγράφει η εταιρεία με σχηματικές ερωτήσεις και απαντήσεις το όλο εγχείρημα στο σχετικό ΔΤ:
“Ποια είναι η διαδικασία παραγωγής του υδρογόνου ως καυσίμου, δεδομένου ότι πρόκειται για ένα στοιχείο που υπάρχει παντού γύρω μας στην ατμόσφαιρα;
Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι παραγωγής του H2:
- Από την Αναμόρφωση του Φυσικού αερίου (δηλαδή διάσπαση του μεθανίου)
Διαδικασία: Θέρμανση του μεθανίου με ατμό → παράγεται υδρογόνο και CO₂
Πλεονεκτήματα: Φθηνή, ευρέως διαδεδομένη
Μειονέκτημα: παράγονται ρύποι CO₂ – άρα όχι “πράσινη” μέθοδος
- Με Ηλεκτρόλυση του νερού
Διαδικασία: Ηλεκτρική ενέργεια “σπάει” το νερό → παράγεται υδρογόνο και οξυγόνο
Πλεονέκτημα: Καμία εκπομπή ρύπων εφόσον η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από ΑΠΕ
Μειονέκτημα: Σήμερα είναι μια πιο ακριβή παραγωγή που ελπίζουμε ότι στο μέλλον θα μειωθεί σημαντικά, όσο θα μειώνονται το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και το κόστος της τεχνολογίας.
- Σαν παραπροϊόν στην χημική διαδικασία παραγωγής βενζίνης υψηλών οκτανίων.
Τι είναι το Γκρι και τι το Πράσινο υδρογόνο;
Το υδρογόνο ανάλογα με την επιβάρυνση που προκαλεί στο περιβάλλον κατά την παραγωγή του κατατάσσεται σε διάφορες κατηγορίες-χρώματα.
Έτσι έχουμε 3 κύριες κατηγορίες:
Γκρι Υδρογόνο: Σημαντική επιβάρυνση του περιβάλλοντος
- Υδρογόνο που παράγεται με αναμόρφωση μεθανίου όπου το παραγόμενο CO2 απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα
- Υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση όπου το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιείται δεν παράγεται από ανανεώσιμες πηγές
Μπλε Υδρογόνο: Διαχείριση/περιορισμός της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος
- Υδρογόνο που παράγεται με αναμόρφωση μεθανίου όπου το παραγόμενο CO2 δεν απελευθερώνεται στην ατμόσφαιρα αλλά δεσμεύεται (πχ. αποθηκεύεται σε υπόγειες δεξαμενές/σήραγγες)
Πράσινο Υδρογόνο: Καμία επιβάρυνση του περιβάλλοντος
- Υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση όπου το ηλεκτρικό ρεύμα που χρησιμοποιείται παράγεται από ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ)
Πως αποθηκεύεται το υδρογόνο;
Το υδρογόνο σε κανονικές συνθήκες (δηλαδή ελεύθερο στην ατμόσφαιρα) είναι αέριο. Προκειμένου να το αποθηκεύσουμε σε σημαντικές/ διαχειρίσιμες ποσότητες πρέπει είτε να το συμπιέσουμε (στα 380bar) είτε να το υγροποιήσουμε (-253° C). Είναι το πιο δύσκολα υγροποιήσιμο αέριο γιατί είναι το μικρότερο μόριο.
Για την αποθήκευση συμπιεσμένου υδρογόνου χρησιμοποιούνται συστοιχίες δεξαμενών κάθε μια από τις οποίες είναι κατασκευασμένη από σύνθετα υλικά. Εσωτερική δεξαμενή από Πολυαιθυλένιο Υψηλής Πυκνότητας (HDP), εξωτερικό κέλυφος από φύλλο αλουμινίου, εξωτερική υποστήριξη από ανθρακονήματα (Carbon Fibers).
Ποιες είναι οι τεχνικές προδιαγραφές των πρατηρίων στα οποία θα γίνεται ανεφοδιασμός οχημάτων με υδρογόνο;
Tα πρατήρια ανεφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο (Hydrogen Refueling Stations – HRS) είναι εγκαταστάσεις υψηλής τεχνολογίας και αυστηρών προδιαγραφών, καθώς το υδρογόνο απαιτεί ειδική διαχείριση λόγω των φυσικών και χημικών του χαρακτηριστικών.
- Υποδομές και εγκαταστάσεις
- Containers αποθήκευσης υδρογόνου
- Σταθμοί συμπίεσης (compressors) για αύξηση της πίεσης πριν τον ανεφοδιασμό
- Πρόψυξη (pre-cooling) υδρογόνου στους -40°C για να αποφευχθεί η υπερθέρμανση κατά τη λειτουργία του συμπιεστή για τον ανεφοδιασμό
Πιστοποιημένα συστήματα ασφαλείας:
- Αισθητήρες διαρροών υδρογόνου
- Αυτόματα συστήματα διακοπής λειτουργίας
- Ανιχνευτές πίεσης και θερμοκρασίας
- Αντλίες και ακροσωλήνια (dispensers)
- Πιστοποιημένες σύμφωνα με ISO 19880-1 για ασφάλεια και ακρίβεια
- Δύο στάνταρ πίεσης:
- 380 bar (κυρίως για βαρέα οχήματα – λεωφορεία, φορτηγά)
- 700 bar (για επιβατικά οχήματα)
- Χρόνος ανεφοδιασμού: 3-5 λεπτά
- Αντλίες με σύστημα αναγνώρισης οχήματος και προσαρμογής πίεσης
- Συστήματα ασφάλειας
- Ζώνες ασφαλείας γύρω από αντλίες (καμία πηγή σπινθήρα ή θερμότητας – πχ κινητά)
- Αυτόματη διακοπή της ροής σε περίπτωση διαρροής (πχ. αστοχία μάνικας)
- Πυρανίχνευση και συστήματα κατάσβεσης ειδικά για υδρογόνο
- Εκπαίδευση προσωπικού βάσει ISO 19880 και EN 17124
Γιατί η αποθήκευση θεωρείται το πιο δύσκολο κομμάτι της αλυσίδας εφοδιασμού οχημάτων με υδρογόνο;
Παρότι το υδρογόνο έχει τεράστιο δυναμικό ως καθαρό καύσιμο, η φύση του το καθιστά ιδιαίτερα δύσκολο στην αποθήκευση και μεταφορά. Να γιατί:
- Είναι το πιο ελαφρύ αέριο στο σύμπαν
Αυτό σημαίνει πως πιάνει πολύ μεγάλο όγκο σε κανονική θερμοκρασία και πίεση
Για να αποθηκευτεί πρακτικά, πρέπει να συμπιεστεί ή να υγροποιηθεί
- Απαιτείται υψηλή πίεση ή πολύ χαμηλή θερμοκρασία
- Συμπιεσμένο υδρογόνο (Compressed Hydrogen)
- Πίεση: 380–700 bar (5.000–10.000 psi)
- Απαιτεί ισχυρά, βαριά και ακριβά δοχεία αποθήκευσης
- Υγροποιημένο υδρογόνο (Liquid Hydrogen)
- Θερμοκρασία: -253°C
- Απαιτεί ειδική μόνωση cryogenic και συνεχή ενέργεια για ψύξη
- Έχει απώλειες λόγω εξάτμισης (boil-off)
- Διαρροές και διαπερατότητα
Τα μόρια του υδρογόνου είναι πολύ μικρά και μπορούν να διαφεύγουν εύκολα από ρωγμές ή πόρους σε υλικά
Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται εξειδικευμένα υλικά και έλεγχος σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα
Απαιτούνται συστήματα ασφάλειας υψηλού επιπέδου σε πρατήρια, δεξαμενές, μεταφορικά μέσα
- Κόστος και υποδομές
Η κατασκευή σταθμών ανεφοδιασμού με υδρογόνο είναι πολύ πιο ακριβή από έναν σταθμό ανεφοδιασμού βενζίνης ή φόρτισης EV
Ακόμα και το δίκτυο μεταφοράς (σωληνώσεις, δεξαμενές, φορτηγά) απαιτεί εξειδικευμένες προδιαγραφές
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της υδρογονοκίνησης έναντι των άλλων τύπων καυσίμου;
Η υδρογονοκίνηση, δηλαδή η χρήση υδρογόνου ως καυσίμου για την κίνηση οχημάτων, παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα έναντι των συμβατικών καυσίμων (βενζίνη, Diesel) αλλά και σε σχέση με άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως τα ηλεκτρικά οχήματα με μπαταρίες. Ακολουθούν τα βασικά πλεονεκτήματα:
- Μηδενικές εκπομπές ρύπων από πράσινο υδρογόνο
Τα οχήματα υδρογόνου με κυψέλες καυσίμου (fuel cells) εκπέμπουν μόνο υδρατμούς.
Δεν παράγονται CO₂, NOx ή άλλα επιβλαβή σωματίδια, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για βιώσιμες αστικές μετακινήσεις.
- Γρήγορη φόρτιση / ανεφοδιασμός
Ένα όχημα υδρογόνου ανεφοδιάζεται σε 3-5 λεπτά, όπως ένα παραδοσιακό όχημα με βενζίνη ή Diesel.
Αντίθετα, η φόρτιση ενός ηλεκτρικού οχήματος με μπαταρία έχει μεγαλύτερη διάρκεια, ανάλογα με τη δυναμικότητα του φορτιστή.
- Μεγάλη αυτονομία
Τα οχήματα υδρογόνου μπορούν να προσφέρουν αυτονομία 500–700 km ή και περισσότερο.
Αυτό τα καθιστά κατάλληλα για μακρινές αποστάσεις και επαγγελματική χρήση (π.χ. ταξί, φορτηγά).
- Δυνατότητα καθαρής παραγωγής
Το υδρογόνο μπορεί να παραχθεί από ανανεώσιμες πηγές (ηλιακή, αιολική ενέργεια) μέσω ηλεκτρόλυσης νερού, καθιστώντας το εντελώς πράσινο καύσιμο.
- Λιγότερη φθορά και συντήρηση
Οι κυψέλες καυσίμου έχουν λιγότερα κινούμενα μέρη σε σχέση με κινητήρες εσωτερικής καύσης, άρα λιγότερες ανάγκες για συντήρηση.
- Εύκολη ενσωμάτωση σε βαριά οχήματα
Τα φορτηγά, λεωφορεία και τρένα με υδρογόνο ήδη χρησιμοποιούνται πιλοτικά, καθώς το βάρος και η ισχύς που προσφέρει το υδρογόνο είναι κατάλληλα για βαριά μεταφορά.
Ποιος είναι ο προγραμματισμός της Motor Oil σε ό,τι αφορά στη δημιουργία δικτύου πρατηρίων υδρογόνου ανά την Ελλάδα;
Ο πρώτος σταθμός υδρογόνου στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, λειτουργεί υπό το εμπορικό σήμα της AVIN.
Πρόκειται για μία επένδυση της τάξης των 3 εκατ. ευρώ, η οποία θα είναι δημόσια προσβάσιμη, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα προς την προώθηση της κινητικότητας με υδρογόνο στη χώρα και θα φέρει τον Όμιλο και την AVIN στην αιχμή των ενεργειακών εξελίξεων. Ο σταθμός αυτός θα επιτρέψει την τροφοδοσία οχημάτων υδρογόνου, ενισχύοντας τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας και υποστηρίζοντας τον στόχο της Motor Oil για την ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων στον τομέα των μεταφορών.
H ανάπτυξη ανανεώσιμων και εναλλακτικών καυσίμων, κυρίως του υδρογόνου, μέσω και του σχεδίου Blue Med και της κοινοπραξίας Hellenic Hydrogen (51% Motor Oil – 49% ΔΕΗ), βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής μας.
Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την εξέλιξη της υδρογονοκίνησης στο άμεσο μέλλον, τόσο στην Ελλάδα όσο και παγκοσμίως; Προβλέπετε ότι θα υπάρξουν τόσα υδρογονοκίνητα οχήματα στους δρόμους ώστε η ζήτηση για καύσιμο υδρογόνο να οδηγήσει στη δημιουργία μεγάλου αριθμού πρατηρίων;
Σύμφωνα με τα σενάρια του Διεθνούς οργανισμού ενέργειας, το παγκόσμιο ενεργειακό σύστημα το 2050 θα πρέπει να βασίζεται κατά τα 2/3 σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να είναι κατά 50% εξηλεκτρισμένο ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της απανθρακοποίησης και της κλιματικής ουδετερότητας.
Ωστόσο τα πράσινα μόρια ως φορείς ενέργειας όπως το βιομεθάνιο και το ανανεώσιμο υδρογόνο αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αποθήκευση και μεταφορά ενέργειας με σημαντική συμμετοχή στο ενεργειακό σύστημα.
Το ανανεώσιμο υδρογόνο όπως και τα άλλα πράσινα αέρια αναμένεται να έχουν συμπληρωματικό ρόλο με την ανανεώσιμη ενέργεια σαν φορείς ενέργειας και ενδιάμεσο σε μοριακές μετατροπές για την παραγωγή καυσίμων μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος.
Έχοντας στόχο στη Μότορ Όιλ να ηγηθούμε στην ενεργειακή μετάβαση και δεδομένου ότι τα μόρια και τα καύσιμα είναι πλήρως συμβατά με το DNA της εταιρίας μας, για εμάς είναι ένα φυσικό μονοπάτι που θέλουμε να ακολουθήσουμε και θεωρούμε θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό χάρτη του μέλλοντος
Το υδρογόνο συγκεκριμένα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην απανθρακοποίηση της βαριάς βιομηχανίας.
Η αμέσως επόμενη εφαρμογή όπου το υδρογόνο μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο και ανταγωνιστικό κόστος είναι οι βαριές μεταφορές όπου ο απόλυτος εξηλεκτρισμός είναι δύσκολος και σε αυτόν τον τομέα μαζί με τη βαριά βιομηχανία μπορεί το υδρογόνο να αναπτυχθεί σε μεγάλη κλίμακα.
Γενικά το υδρογόνο έχει νόημα για στόλους μεταφορικών οχημάτων με κυκλικότητα στις διαδρομές.
Η τεχνολογία των λεωφορείων κυψελών καυσίμου με καύσιμο υδρογόνο είναι πραγματικότητα με εφαρμογή σε πολλές μεγάλες Ευρωπαϊκές πόλεις. Ένα τέτοιο λεωφορείο έχει ήδη πραγματοποιήσει δοκιμαστικές μεταφορές στου δρόμους της Αθήνας τον περασμένο Μάιο (Μάιο 2024) υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού προγράμματος JIVE το οποίο υποστηρίζει η Μότορ Όιλ μέσω του Ευρωπαϊκού Έργου της κοιλάδας υδρογόνου TRIERES τo οποίο συντονίζει.
Παρομοίως εφαρμογές στις βαριές μεταφορές όπως νταλίκες, υπεραστικά πούλμαν, εμπορικοί στόλοι με βάνς, καθώς και ναυτιλία κοντινών αποστάσεων έπονται και έχουν πολύ νόημα για εφαρμογή του υδρογόνου.
Τέλος ένα επίσης πολύ σημαντικό νέο πεδίο εφαρμογής του υδρογόνου είναι η μετατροπή του σε πράσινα συνθετικά καύσιμα όπως το αειφόρο καύσιμο αεροπορίας και η μεθανόλη ή αμμωνία για να υποστηρίξουν την αεροπορία και τη ναυτιλία
Γενικά, πιστεύετε ότι το υδρογόνο είναι το καύσιμο του μέλλοντος;
Το υδρογόνο, ή απλώς H₂, έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει την καθημερινότητά μας, συμβάλλοντας παράλληλα σε έναν πιο καθαρό και βιώσιμο πλανήτη. Γνωστό ως το απλούστερο και πιο άφθονο χημικό στοιχείο στο σύμπαν, το υδρογόνο αποτελείται από ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο, καθιστώντας το ελαφρύτερο από όλα τα άλλα στοιχεία.
Τα τελευταία χρόνια, το υδρογόνο ως καύσιμο έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον, καθώς αποτελεί μία από τις πιο «καθαρές» και βιώσιμες λύσεις.”
